ΜΕΛΕΤΗ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΙΚΡΟΚΛΙΜΑΤΙΚΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΣΤΟ ΑΣΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Ο αστικός σχεδιασμός και οι ανθρωπογενείς δραστηριότητες που λαμβάνουν χώρα στα σύγχρονα αστικά κέντρα διαμορφώνουν το αστικό περιβάλλον και τις συνθήκες διαβίωσης. Ο αστικός σχεδιασμός, τα δομικά υλικά και τα υλικά κάλυψης των επιφανειών, η απόσταση μεταξύ γειτονικών οικοδομημάτων, το ύψος και ο προσανατολισμός των κτιρίων είναι μερικοί από τους παράγοντες που επιδρούν στη διαμόρφωση του αστικού μικροκλίματος. Οι παράγοντες αυτοί μεταβάλλουν τις μικροκλιματικές συνθήκες σε διαφορετικές περιοχές του ίδιου αστικού ιστού και επιδρούν στη εμφάνιση των φαινομένων της αστικής θερμικής νησίδας, της αστικής χαράδρας και στη διαμόρφωση βιώσιμων συνθηκών στα αστικά κέντρα.

Η μελέτη αυτή αποσκοπεί στη διερεύνηση της επίδρασης της αστικής μορφολογίας σε μικροκλιματικές συνθήκες. Σκοπός της έρευνας είναι να μελετήσει πώς η πολεοδομική διαμόρφωση του αστικού ιστού, το ύψος των κτιρίων, το πλάτος των δρόμων, οι επιφανειακές θερμοκρασίες, οι εποχιακές μεταβολές και τα μορφολογικά χαρακτηριστικά μιας περιοχής επιδρούν στη διαμόρφωση των μικροκλιματικών συνθηκών στην περιοχή.

Η περιοχή μελέτης βρίσκεται στο αστικό κέντρο της Θεσσαλονίκης. Στα πλαίσια της πειραματικής διαδικασίας καταμετρήθηκαν και καταγράφηκαν επιφανειακές θερμοκρασίες και οι επικρατούσες μικροκλιματικές συνθήκες. Οι παρατηρήσεις και τα συμπεράσματα που προέκυψαν από την συγκριτική αξιολόγηση και ανάλυση των δεδομένων μπορεί να συνεισφέρει στον αστικό σχεδιασμό και στην βιώσιμη ανάπτυξη των σύγχρονων αστικών κέντρων.

Περιοχή μελέτης

Στο αστικό κέντρο της Θεσσαλονίκης, η περιοχή μελέτης περιλαμβάνει τμήματα των δρόμων της Αγίας Σοφίας και Μητροπόλεως. Κεντρικός άξονας επιλογής για τη διεξαγωγή των μετρήσεων ήταν η διασταύρωση των δρόμων αυτών. Η επιλογή αυτή δίνει τη δυνατότητα για συγκριτική επεξεργασία και ανάλυση των δεδομένων για διαφορετικούς προσανατολισμούς δρόμων, που βρίσκονται όμως πλησίον, της ίδιας περιοχής. Έτσι, κατά την ανάλυση των επιφανειακών θερμοκρασιών και των μικροκλιματικών παραμέτρων λαμβάνεται υπόψη ο προσανατολισμός του δρόμου, η θέση του κτιρίου κατά μήκος της αστική χαράδρας και το ύψος του σημείου μέτρησης. Η περιοχή μελέτης στη διασταύρωση Αγίας Σοφίας με Μητροπόλεως βρίσκεται στο αστικό και εμπορικό κέντρο της περιοχής και πλησίον της θάλασσας. Πλήθος εμπορικών, οικονομικών και άλλων δραστηριοτήτων λαμβάνουν χώρα στην περιοχή αυτή, ενώ ταυτόχρονα αποτελεί χώρο προσπέλασης μεγάλου αριθμού πεζών που δραστηριοποιούνται στην περιοχή. Η διέλευση αξιόλογου πλήθους ανθρώπων αποτελεί κίνητρο για την επιλογή της περιοχής μελέτης, προκειμένου να μελετηθεί τμήμα του αστικού κέντρου όπου λαμβάνουν χώρα ανθρωπογενείς δραστηριότητες και είναι μείζονος σημασίας η εξασφάλιση βιώσιμου περιβάλλοντος και ικανοποιητικών συνθηκών άνεσης του αστικού μικροκλίματος.

Γεωμετρικά χαρακτηριστικά περιοχής

Στα Δυτικά, εκατέρωθεν του δρόμου υπάρχουν οικοδομήματα 5-7 ορόφων. Ο λόγος H/W της δυτικής αστικής χαράδρας είναι ίσος με H/W=1.8. Ο Βόρειος δρόμος μελέτης έχει μέσο ύψος οικοδομών (5-8 ορόφους). Ο λόγος H/W της αστικής χαράδρας είναι H/W=1.4. Στον Ανατολικό δρόμο, από τη μία πλευρά είναι η Μητρόπολη και από την άλλη οικοδομήματα, 4-8 ορόφων. Στο Νότιο δρόμο, από τη μια πλευρά είναι η Μητρόπολη και διώροφο νεοκλασικό και από την άλλη οικοδομήματα 4-6 ορόφων.

Μεθοδολογία

Κάθε δρόμος εξετάζεται ως προς τις δύο απέναντι πλευρές. Για τη μελέτη των επιφανειακών θερμοκρασιών, αποτυπώθηκαν οι θερμοκρασίες των κάθετων επιφανειών του εξωτερικού κελύφους των προσόψεων των οικοδομών. Σε κάθε δρόμο μελετώνται οι κάθετες επιφάνειες διαδοχικών οικοδομών, από τη διασταύρωση προς το εσωτερικό της αστικής χαράδρας. Επίσης, αποτυπώνεται η θερμοκρασιακή διακύμανση των επιφανειών από το ισόγειο της οικοδομής και για κάθε όροφο υπεράνω. Ταυτόχρονα, γινόταν καταγραφή μικροκλιματικών παραγόντων σε ύψος 1.5m, με φορητό μετεωρολογικό όργανο, στη μέση των τεσσάρων δρόμων μελέτης.

Στην Εικ. 3 αποτυπώνονται οι θέσεις μέτρησης στους δρόμους μελέτης και η ονοματολογία των θέσεων εκατέρωθεν των δρόμων και των σημείων μέτρησης. Στις θέσεις μέτρησης, όπως φαίνονται στην Εικ.3, γινόταν καταγραφή μικροκλιματικών παραγόντων με αυτόματα καταγραφικά, σε διαφορετικά ύψη. Έτσι παρέχεται η δυνατότητα παρατήρησης της μεταβολής της θερμοκρασίας του αέρα Tair σε διαφορετικές θέσεις, τόσο κατά μήκος της αστικής χαράδρας, όσο και σε διαφορετικά ύψη.

Παρατηρήσεις- Αποτελέσματα

Από την επεξεργασία και ανάλυση των μικροκλιματικών δεδομένων και των επιφανειακών θερμοκρασιών προκύπτουν παρατηρήσεις ως προς την θερμοκρασιακή διακύμανση των επιφανειών στη διάρκεια της ημέρας, σε διαφορετικές εποχιακές περιόδους και διαφορετικούς προσανατολισμούς στην ίδια περιοχή μελέτης.

Επίσης, γίνεται συγκριτική ανάλυση της μεταβολής και της διακύμανσης της θερμοκρασίας του αέρα μεταξύ μίας περιαστικής περιοχής (Αεροδρόμιο) και της περιοχής μελέτης στο αστικό κέντρο της Θεσσαλονίκης, καθώς και μεταξύ διαφορετικών θέσεων κατά μήκος και καθ’ύψος αστικών χαραδρών.

Α. Θερμοκρασιακή διακύμανση κατακόρυφων επιφανειών

Στο δρόμο με Δυτικό προσανατολισμό (δυτική αστική χαράδρα) παρατηρείται πως η μέγιστη επιφανειακή θερμοκρασία για όλους τους ορόφους των οικοδομημάτων, τον Μάιο, παρατηρείται στις 14:00μμ, και στις δύο θέσεις εκατέρωθεν του δρόμου (Εικ. 4).

Εικόνα 4: Μέγιστη επιφανειακή θερμοκρασία, Μάιος, θέση Δυτικά-Β

Τον Αύγουστο, οι κάθετες επιφάνειες προσεγγίζουν τη μέγιστη θερμοκρασία μία ώρα αργότερα, στις 15:00μμ. Τον Ιούλιο, οι επιφανειακές θερμοκρασίες παρουσιάζουν τοπικό μέγιστο στις 10:00πμ που ακολουθείται από μία πτώση θερμοκρασίας στις 11:00πμ για να αυξηθεί σταδιακά η επιφανειακή θερμοκρασία στο σύνολο σχεδόν των ορόφων μέχρι τις 14:00-15:00μμ. (Εικ. 5).

Εικόνα 5: Επιφανειακή θερμοκρασία οικοδομήματος στο εσωτερικό αστικής χαράδρας, Ιούλιος, θέση Δυτικά-Β.

Συγκρίνοντας τις επιφανειακές θερμοκρασίες για κάθε αντίστοιχο όροφο του τμήματος που βρίσκεται στην αρχή της αστικής χαράδρας και του οικοδομήματος στο εσωτερικό της χαράδρας προκύπτει ότι στο σύνολο των μετρήσεων, η επιφανειακή θερμοκρασία των πρώτων ορόφων του οικοδομήματος στην αρχή της χαράδρας είναι υψηλότερες σε σχέση με τους υψηλότερους ορόφους. Σε αντίθεση, οι επιφανειακές θερμοκρασίες στο εσωτερικό της χαράδρας τις πρωινές ώρες είναι υψηλότερες στους χαμηλότερους ορόφους και τις απογευματινές στους υψηλότερους ορόφους.

Στην αστική χαράδρα Βόρεια παρατηρείται ένα τοπικό μέγιστο των επιφανειακών θερμοκρασιών στις 11:00πμ, και στις δύο πλευρές εκατέρωθεν του δρόμου. Η μέγιστη θερμοκρασία στην Βόρεια-Α θέση εμφανίζεται στις 18:00μμ και στη συνέχεια ακολουθεί σταδιακή πτώση της επιφανειακής θερμοκρασίας. Στη θέση Βόρεια-Δ η επιφανειακή θερμοκρασία μετά το μέγιστο στις 11:00πμ, αρχίζει και σταδιακά ελαττώνεται.

Στον δρόμο Ανατολικά, στη θέση Ανατολικά-Β, η μέγιστη επιφανειακή θερμοκρασία τον Ιούλιο παρατηρείται στις 19:00μμ και τον Αύγουστο στις 17:00μμ. Στη θέση Ανατολικά-Ν (απέναντι πλευρά) η μέγιστη θερμοκρασία επιφανειών παρατηρείται δύο ώρες νωρίτερα. Οι πρώτοι όροφοι έχουν τις υψηλότερες επιφανειακές θερμοκρασίες από τους υπόλοιπους ορόφους (Εικ. 6).

Εικόνα 6: Επιφανειακή θερμοκρασία, Αύγουστος, θέση Ανατολικά-Β

Στη θέση Νότια-Α οι μέγιστες επιφανειακές θερμοκρασίες παρατηρούνται στις 17:00μμ-18:00μμ, ενώ στην απέναντι θέση Νότια-Δ, στις 11:00πμ- 12:00πμ. Μετά την εμφάνιση της μέγιστης τιμής ακολουθεί σταδιακή πτώση των επιφανειακών θερμοκρασιών. Επίσης, παρατηρείται πως οι πρώτοι όροφοι χαρακτηρίζονται από υψηλότερες θερμοκρασίες επιφανείας (Εικ. 7).

Εικόνα 7: Επιφανειακή θερμοκρασία, Αύγουστος, θέση Νότιο-Δ

Όσον αφορά στη θερμοκρασία του αέρα σε ύψος 1.5m, στο εσωτερικό των δρόμων μελέτης, παρατηρείται πως αυτή είναι υψηλότερη από ό,τι στην περιαστική περιοχή (Αεροδρόμιο) και του μετεωρολογικού σταθμού της πόλης που βρίσκεται πλησίον της περιοχής μελέτης.

Β. Συγκριτική μελέτη και αξιολόγηση θερμοκρασίας αέρα

Στο Β κύκλο μετρήσεων γίνεται καταγραφή και ανάλυση των μικροκλιματικών χαρακτηριστικών της περιοχής μελέτης σε διαφορετικά ύψη και κατά μήκος των δρόμων μελέτης.

Σε κάθε δρόμο, τα όργανα μέτρησης και καταγραφής τοποθετήθηκαν σε τρεις οικοδομές κατά μήκος του δρόμου, σε διάφορα ύψη. Η πρώτη βρίσκεται στην αρχή της αστικής χαράδρας, η δεύτερη στη μέση κατά μήκος του δρόμου και η τρίτη στη μέγιστη δυνατή απόσταση από την αρχή της χαράδρας.

Για κάθε μήνα υπολογίστηκε ο ωριαίος μέσος όρος από το σύνολο των μετρήσεων που διεξήχθησαν κάθε αντίστοιχο μήνα. Στα διαγράμματα παρουσιάζεται η ωριαία διακύμανση της θερμοκρασίας του αέρα και η διαφορά θερμοκρασίας μεταξύ σημείων που βρίσκονται στην ίδια θέση κατά μήκος του δρόμου αλλά σε διαφορετικά ύψη, καθώς και μεταξύ σημείων που βρίσκονται στο ίδιο ύψος αλλά δε διαφορετικές θέσεις κατά μήκος του δρόμου. Στην ανάλυση των διαγραμμάτων, διερευνάται η εμφάνιση των μέγιστων τιμών και οι θερμοκρασιακές διακυμάνσεις, καθώς επίσης και η διαφορά θερμοκρασίας μεταξύ του σταθμού στο Αεροδρόμιο (όπου παρατηρούνται οι χαμηλότερες θερμοκρασίες αέρα) και του σημείου μέτρησης στο αστικό κέντρο με την υψηλότερη θερμοκρασία στο σύνολο των ωρών της ημέρας. Οι φορητοί μετεωρολογικοί σταθμοί καταγραφής τοποθετήθηκαν σε διαφορετικά ύψη: 4m, 7m, 16m, 22m και 25m. Στα διαγράμματα παρακάτω ο συμβολισμός που χρησιμοποιείται προέρχεται από τη συντομογραφία του ονόματος του δρόμου, τη θέση της οικοδομής κατά μήκος της αστικής χαράδρας και το ύψος μέτρησης. Π.χ. ο συμβολισμός 25Ag1 αναφέρεται στην 1η οικοδομή, στον δρόμο της Αγίας Σοφίας, σε ύψος μέτρησης 25m.

Στον Πίνακα 1 γίνεται σύγκριση της θερμοκρασίας αέρα Τair για κάθε μήνα, μεταξύ διαφορετικών θέσεων κατά μήκος των δρόμων μελέτης και σε διαφορετικά ύψη.

Παρατηρείται ότι η θερμοκρασία του αέρα κατά τη διάρκεια του 24/ώρου είναι κυρίως υψηλότερη σε ύψος 4 και 7m από ότι στα 16 και 25m (Εικ. 8). Επομένως, η θερμοκρασία του αέρα είναι υψηλότερη στα χαμηλότερο επίπεδα του αστικού ιστού, κοντά στα επίπεδο των πεζών.

Εικόνα 8: Θερμοκρασία αέρα, Φεβρουάριος, αστική χαράδρας Αγίας Σοφίας

Η θερμοκρασία του αέρα στο εσωτερικό της χαράδρας στην οδό Μητροπόλεως (Εικ. 9), σε ύψος 4m και 7m, κατά τη διάρκεια της ημέρας, είναι υψηλότερη πλησίον της διασταύρωσης από ότι στο μέσο και στο τέλος τους δρόμου. Ανάμεσα στα σημεία μέτρησης που βρίσκονται στο μέσο της χαράδρας και στο τέλος, υψηλότερες θερμοκρασίες αέρα παρατηρήθηκαν στα σημεία που βρίσκονται στο τέλος, εκτός από τη διάρκεια της νύχτας. Το γεγονός ότι υψηλότερες θερμοκρασίες αέρα παρατηρούνται σε σημεία που βρίσκονται στα άκρα που οριοθετούν την αστική χαράδρα (αρχή και τέλος) κατά τη διάρκεια της ημέρας, οφείλεται στην αστική γεωμετρία και στη δυνατότητα πρόσβασης της ηλιακής ακτινοβολίας.

Εικόνα 9: Διαφορά θερμοκρασίας αέρα σε διαφορετικές θέσης της αστικής χαράδρας,

Απρίλιος

Στην Αγ. Σοφίας, η θερμοκρασία του αέρα στη διάρκεια της ημέρας, στα 4m ύψος, είναι υψηλότερη στη θέση που βρίσκεται πλησίον της παραλίας (Αg3) και το πλάτος του δρόμου είναι μεγαλύτερο από ότι στο Ag1 που βρίσκεται σε δρόμο με μικρότερο πλάτος.

Εικόνα 10: Διαφορά Θερμοκρασίας Αέρα μεταξύ διαφορετικών υψών, Ιούλιος, Αγ. Σοφίας

Συμπεράσματα

Τα μορφολογικά χαρακτηριστικά της αστικής γεωμετρίας, ο προσανατολισμός, τα υλικά, οι εποχιακές διακυμάνσεις είναι σημαντικοί παράγοντες που επηρεάζουν τη θερμική συμπεριφορά των επιφανειών, μικροκλιματικά στοιχεία στα αστικά κέντρα και διαμορφώνουν τις συνθήκες στο εσωτερικό των αστικών χαραδρών.

Στην παρούσα έρευνα διερευνήθηκαν η θερμοκρασιακή διακύμανση κάθετων επιφανειών και οι μικροκλιματικές συνθήκες σε 12ωρη και 24ώρη βάση, σε διαφορετικές χρονικές περιόδους κατά την διάρκεια του έτους, στο αστικό κέντρο της Θεσσαλονίκης. Από την ανάλυση και τη συγκριτική αξιολόγηση των δεδομένων παρατηρήθηκαν τα ακόλουθα:

Η χρονική στιγμή που παρατηρείται η μέγιστη επιφανειακή θερμοκρασία μεταβάλλεται αναλόγως τον προσανατολισμό, το ύψος της θέσης μέτρησης, της συνθήκες ηλιασμού και σκιασμού από τα απέναντι οικοδομήματα. Στο δρόμο με Δυτικό προσανατολισμό η ώρα εμφάνισης της μέγιστης επιφανειακής θερμοκρασίας παρατηρείται πως μεταφέρεται χρονικά από τις 14:00μμ στις 15:00μμ, το διάστημα από τον Μάιο μέχρι τον Αύγουστο. Στο δρόμο Βόρεια, ο προσανατολισμός επιδρά σημαντικά στην επιφανειακή θερμοκρασία. Η μέγιστη θερμοκρασία επιφανείας στη θέση Βόρεια-Α παρατηρείται τις πρωινές ώρες, 11:00πμ, ενώ για την άλλη θέση εκατέρωθεν του δρόμου, Βόρεια-Δ, τις απογευματινές ώρες στις 18:00μμ.. Στο δρόμο Ανατολικά, από την ανάλυση των δεδομένων προκύπτει ότι τον Ιούλιο η μέγιστη επιφανειακή θερμοκρασία σε όλους τους ορόφους παρατηρείται κατά δύο ώρες νωρίτερα από ό,τι τον Αύγουστο. Επίσης, μεταξύ των δύο θέσεων-πλευρών εκατέρωθεν του δρόμου, η μέγιστη θερμοκρασία επιφανείας στη θέση Ανατολικά-Β εμφανίζεται δύο ώρες νωρίτερα από ότι στη θέση Ανατολικά-Ν. Τέλος, η επιφανειακή θερμοκρασία των κάθετων επιφανειών στο δρόμο με Νότιο προσανατολισμό προσεγγίζει μέγιστη τιμή στις 11:00πμ-12:00πμ στη θέση Νότια-Δ, ενώ στη θέση Νότια-Α το απόγευμα στις 17:00-18:00μμ. Παρατηρείται στο δρόμο με Βόρειο και Νότιο προσανατολισμό η σημασία και η επίδραση της θέσης μέτρησης (ανατολικά ή δυτικά εκατέρωθεν του δρόμου) στη διαμόρφωση της θερμικής συμπεριφοράς των επιφανειών.

Στην αστική χαράδρα, που δημιουργείται στο δρόμο με Δυτικό προσανατολισμό, η θέση του οικοδομήματος κατά μήκος του δρόμου και η απόσταση του από τη αρχή της χαράδρας επηρεάζει την επιφανειακή θερμοκρασία μεταξύ των ορόφων. Η μέγιστη επιφανειακή θερμοκρασία στα οικοδομήματα πλησίον της αρχής της χαράδρας παρατηρείται στους πρώτους ορόφους, σε χαμηλότερα ύψη. Στα οικοδομήματα στο εσωτερικό της χαράδρας παρατηρείται πως οι πρώτοι όροφοι έχουν υψηλότερη θερμοκρασία μόνο κατά τις πρωινές ώρες, ενώ τις απογευματινές ώρες υψηλότερες επιφανειακές θερμοκρασίες παρατηρούνται στους υψηλότερους ορόφους.

Όσον αφορά στη διακύμανση της θερμοκρασίας του αέρα Tair κατά μήκος των δύο αστικών χαραδρών, στη οδό Αγίας Σοφίας και Μητροπόλεως, παρατηρούνται διαφοροποιήσεις που εξαρτώνται από το ύψος μέτρησης, τη θέση κατά μήκος του δρόμου, την απόσταση από τη αρχή της χαράδρας, την ώρα και την εποχική περίοδο. Από το σύνολο των μετρήσεων προκύπτει ότι η θερμοκρασία του αέρα είναι υψηλότερη στα χαμηλότερα ύψη των 4m και 7m από ότι στα 22m και 25m, με κάποιες εξαιρέσεις κατά τις απογευματινές ώρες. Επομένως, η θερμοκρασία του αέρα είναι υψηλότερη στα κατώτερα στρώματα της αστικής χαράδρας, πλησίον του επιπέδου των πεζών.

Η θερμοκρασία του αέρα στην αστική χαράδρα επί της οδού Μητροπόλεως, στο ύψος των 7m, είναι μεγαλύτερη στο οικοδόμημα πλησίον της αρχής της χαράδρας, συγκριτικά με τα οικοδομήματα στο μέσο και στο τέλος της χαράδρας. Επίσης, η θερμοκρασία του αέρα στο τέλος της χαράδρας είναι υψηλότερη από ό,τι στο μέσο, εκτός από τις βραδινές ώρες. Στην Αγία Σοφίας, η θερμοκρασία του αέρα σε ύψος 4m είναι υψηλότερη στο οικοδόμημα στο τέλος του δρόμου, όπου το πλάτος του δρόμου είναι μεγαλύτερο και βρίσκεται πλησίον της παραλιακής οδού, από ό,τι στα οικοδομήματα στα εσωτερικό της χαράδρας.

Συμπερασματικά, η αστική μορφολογία του κτιστού περιβάλλοντος είναι σημαντικός παράγοντας που επιδρά στη διαμόρφωση μικροκλιματικών συνθηκών και συνθηκών διαβίωσης στα αστικά κέντρα. Η διερεύνηση και η μελέτη αυτών των παραγόντων συντελεί στη βελτιστοποίηση κατά των σχεδιασμό και την ανάπλαση των αστικών περιοχών με στόχο τη βιώσιμη ανάπτυξη και τον καλύτερο περιβαλλοντικό σχεδιασμό των χώρων διαβίωσης.

Πάνος Κοσμόπουλος,
Αν. Καθηγητής, Διευθυντής Εργαστηρίου
Περιβαλλοντικού και Ενεργειακού Σχεδιασμού Κτιρίων
και Οικισμών

Αθηνά Καντζιούρα
Μηχανικός Περιβάλλοντος ΔΠΘ, MSc, Υποψηφία
Διδάκτωρ

Εργαστήριο Περιβαλλοντικού και Ενεργειακού
Σχεδιασμού Κτιρίων και Οικισμών, ΔΠΘ

Βιβλιογραφία
Erell, E., D. Pearlmutter, T. Williamson, (2011), Urban microclimate Designing the spaces between buildings,
Earthscan, London, pp.15-20
Gartland, L., (2008), Heat Island Understanding and Mitigating Heat in Urban Areas, Earthscan, London, pp. 27-
28.
HYPERLINK
"http://scitation.aip.org/vsearch/servlet/VerityServlet?KEY=ALL&possible1=Giannaros%2C+T.+M.&possible1z
one=author&maxdisp=25&smode=strresults&aqs=true"Giannaros, T. M., D. HYPERLINK
"http://scitation.aip.org/vsearch/servlet/VerityServlet?KEY=ALL&possible1=Melas%2C+D.&possible1zone=au
thor&maxdisp=25&smode=strresults&aqs=true"Melas, and P. HYPERLINK
"http://scitation.aip.org/vsearch/servlet/VerityServlet?KEY=ALL&possible1=Kontogianni%2C+P.&possible1zon
e=author&maxdisp=25&smode=strresults&aqs=true"Kontogianni, (2010), An Observational Study of the Urban
Heat Island in the Greater Thessaloniki Area: Preliminary Results and Development of a Forecasting Service,
HYPERLINK "http://scitation.aip.org/proceedings"AIP Conf. Proc., Volume HYPERLINK
"http://scitation.aip.org/dbt/dbt.jsp?KEY=APCPCS&Volume=1203"1203, pp. 991-996.
Kantzioura, A., P. Kosmopoulos, S. Zoras, (2012), Urban surface temperature and microclimate measurements in
Thessaloniki, Energy and Buildings, Volume 44, pp. 63-72
Kosmopoulos, P., (Ed.), 2008, Building, Energy and Environment, University Studio Press, Thessaloniki
Santamouris, M., a, (Ed.), 2001, Energy and climate in the urban built environment, James&James, London, pp.
6-7.