Το κτίριο nZEB & η θερμομόνωση – Ανάγκες, απαιτήσεις & προκλήσεις για το μέλλον

Είναι γεγονός πως η χώρα μας έχει καθυστερήσει να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και απαιτήσεων για ότι αφορά τα θέματα εξοικονόμησης ενέργειας, σε σύγκριση με την υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ο λόγος συγκεκριμένα αυτή τη φορά, για την υλοποίηση του Κτιρίου Σχεδόν Μηδενικής Κατανάλωσης Ενέργειας (ΚΣΜΚΕ, Αγγλικά: nZEB – nearly Zero Energy Building).

Και είναι σημαντικό το γεγονός πως , εκτός του τεχνικού κλάδου, είναι η ίδια η πολιτεία και οι θεσμοί της που πρέπει να θέσουν πλέον το θέμα σε επιτακτική βάση, ως οφείλουν να πράξουν.

«Κάλλιο αργά παρά ποτέ» όμως, και για του λόγου το αληθές, η κυβέρνηση από τις αρχές του τρέχοντος μήνα Νοεμβρίου έχει εξαγγείλει την “τροποποίηση του κανονισμού ενεργειακής απόδοσης ΚΕΝΑΚ, με στόχο ακόμα πιο ενεργειακά αποδοτικά κτίρια”.

Όλα δείχνουν πως είναι ανοιχτός πλέον ο δρόμος ώστε να διαμορφωθεί και να τεθεί σε ισχύ ένας νέος κανονισμός που θα καθορίσει ρητά τα κριτήρια και τα όρια για τα nZEB. Μια κίνηση, καθυστερημένη μεν, ευπρόσδεκτη δε, καθώς από το 2016 έχει εκδοθεί η 2016/1318 σύσταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής «σχετικά με κατευθυντήριες γραμμές για την προώθηση των κτιρίων με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας και τις βέλτιστες πρακτικές για να εξασφαλιστεί ότι έως το 2020 όλα τα νέα κτίρια θα είναι κτίρια με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας».

Η σύσταση αυτή μέχρι τώρα δεν μεταφράστηκε σε κατασκευές και η υλοποίησή της στην πράξη κάθε άλλο παρά επιτεύχθηκε. Έλειψαν οι ακριβείς οδηγίες, κατευθύνσεις και κανόνες που θα έκαναν την αγορά να εναρμονιστεί. Βάσει των παραπάνω εξαγγελιών ωστόσο, μπορούμε να αισιοδοξούμε πως έφτασε η στιγμή αυτό να αλλάξει.

Για να γίνουμε όμως συγκεκριμένοι, το «Εθνικό Σχέδιο αύξησης του αριθμού των κτιρίων με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας», η έγκριση του οποίου αναρτήθηκε στο διαδίκτυο στις 27/11/2018, περιγράφει ρητά τις δράσεις που πρέπει να υϊοθετηθούν προκειμένου να αυξηθεί ο αριθμός των κτιρίων με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας, σύμφωνα με τις απαιτήσεις που τίθενται με το άρθρο 9 του ν.4122/2013 για την Ενεργειακή Απόδοση των Κτιρίων (Α’ 42).

Σύμφωνα δε με το ίδιο άρθρο 9 του ν.4122/2013, που ενσωμάτωσε την Οδηγία 2010/31/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου στο εθνικό δίκαιο, «από 1.1.2021, όλα τα νέα κτίρια πρέπει να είναι κτίρια σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας, ενώ για τα νέα κτίρια που στεγάζουν υπηρεσίες του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα, η υποχρέωση αυτή τίθεται σε ισχύ από 1.1.2019. Και για να χαρακτηριστεί ένα κτίριο ως Κτίριο με Σχεδόν Μηδενική Κατανάλωση Ενέργειας (ΚΣΜΚΕ), πρέπει:

• να κατατάσσεται τουλάχιστον στην ενεργειακή κατηγορία Α, αν είναι νέο κτίριο,
• να κατατάσσεται τουλάχιστον στην ενεργειακή κατηγορία Β+, αν είναι υφιστάμενο κτίριο.

Στις ανωτέρω κατηγορίες ο αριθμητικός δείκτης κατανάλωσης πρωτογενούς ενέργειας είναι αυτός που προκύπτει από την εφαρμογή του Κανονισμού Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων (ΚΕΝΑΚ)».

Σύμφωνα με τα παραπάνω κατανοούμε πως η δημιουργία ενός νέου ή η αναβάθμιση ενός υπάρχοντος κτιρίου σε nZEB, δεν αποτελεί απλή υπόθεση. Δεν αποτελεί ζήτημα παρέμβασης σε έναν μόνο τομέα της κατασκευής, αλλά μια συνισταμένη μέτρων αναβάθμισης στο κτίριο, από τα οποία δεν έχουμε την πολυτέλεια να παραβλέψουμε κανένα.

Είναι άσκοπο, για παράδειγμα, κάποιος να επικεντρωθεί στην αναβάθμιση των κουφωμάτων του κτιρίου εάν παράλληλα δεν φροντίσει για την επαρκή θερμομόνωση του κελύφους του.

Είναι αναποτελεσματικό να επενδύουμε απλώς και μόνο στην παραγωγή ενέργειας μέσω ΑΠΕ στο κτίριο εάν οι ηλεκτρικές συσκευές που χρησιμοποιούμε δεν είναι υψηλής ενεργειακής απόδοσης και χαμηλής κατανάλωσης κ.ο.κ.

Συγκεκριμένα σε ότι αφορά τη θερμομόνωση του κελύφους ενός κτιρίου, σύμφωνα με τον πίνακα Γ1 του ισχύοντος ΚΕΝΑΚ (Ιούλιος 2017), για έναν τοίχο σε επαφή με τον εξωτερικό αέρα σε νέο κτίριο στην κλιματική ζώνη Β’ (Αθήνα), ο μέγιστος επιτρεπόμενος συντελεστής θερμοπερατότητας U είναι 0,45 W/m2K.

Για μονωτικό υλικό συνεπώς με έναν τυπικό συντελεστή θερμικής αγωγιμότητας λ=0,035 W/mK, το απαιτούμενο πάχος μόνωσης θα έπρεπε να είναι τουλάχιστον 80mm.

Εάν δεχθούμε πως ένα τυπικό νέο κτίριο που χτίζεται σήμερα και εντάσσεται στις κατηγορίες Β ή Β+ σύμφωνα με τα ισχύοντα, θα πρέπει πλέον βάσει των νέων δεδομένων απαραίτητα να κατασκευαστεί με τρόπο που να το κατατάσσει στην κατηγορία Α, αντιλαμβανόμαστε πως οι προβλεπόμενες ενεργειακές καταναλώσεις του σε (kWh/m2a) πρέπει να μειωθούν περίπου στο ήμισυ. (βλέπε ακόλουθο πίνακα, πηγή: Εθνικό Σχέδιο αύξησης του αριθμού των κτιρίων με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας).

Εύρος τιμών ενεργειακών καταναλώσεων για τις ενεργειακές κατηγορίες Β μέχρι και Α+

Βέβαια, όπως έχουμε ήδη σημειώσει, η «άνοδος στην Α’ Εθνική» για ένα κτίριο είναι προφανώς ζήτημα συνδυασμού πολλών παραγόντων και είναι αδύνατο να συμβεί μόνο με εφαρμογή ενός μέτρου. Σίγουρα όμως συμπεραίνουμε πως ο πίνακας Γ1 του ισχύοντος ΚΕΝΑΚ κρίνεται ήδη απαρχαιωμένος και οφείλει να αναθεωρηθεί. Με λίγα λόγια, τα πάχη μόνωσης που επιλέγει κάποιος να εφαρμόσει στους τοίχους του κτιρίου του, πρέπει να αυξηθούν σημαντικά.

Συμπερασματικά, εάν κάποιος είναι ιδιώτης, από το παρόν άρθρο πρέπει να κρατήσει το μήνυμα ότι το πλεονέκτημα των nZEB δεν είναι μόνο η εξοικονόμηση ενέργειας, αλλά και η σημαντικότατη βελτίωση της θερμικής άνεσης στο εσωτερικό του κτιρίου του.

Γεγονός που θα προκύψει από την αναγκαία (μεταξύ πολλών άλλων παρεμβάσεων) αύξηση του πάχους και της ποιότητας της μόνωσης των εξωτερικών τοίχων, η οποία θα εξασφαλίσει τη σταθερότητα των θερμικών συνθηκών στο σπίτι του, ανεξάρτητα από τις ραγδαίες μεταβολές της θερμοκρασίας του περιβάλλοντος.

Άλλωστε, οι κάτοικοι των βόρειων και σαφώς πιο «κρύων» χωρών της ηπείρου μας, κυκλοφορούν με άνεση στα ζεστά σπίτια τους και ο λόγος δεν είναι ότι ξοδεύουν περισσότερη ενέργεια από ότι οι Έλληνες, αλλά επειδή έχουν φροντίσει ήδη για την άψογη ενεργειακή απόδοση του κτιρίου τους, για την οποία σημαντική συνθήκη αποτελεί η αναβάθμιση της μόνωσής του.

Εάν δε κάποιος είναι μηχανικός, εκτός των άλλων μέτρων ενεργειακής αποδοτικότητας που οφείλει να προκρίνει κατά το σχεδιασμό ενός νέου ή την ανακαίνιση/αναβάθμιση ενός υπάρχοντος κτιρίου, ήρθε ο καιρός να αμφισβητήσει τα μέχρι τώρα καθιερωμένα σε ότι αφορά τη μόνωση του κελύφους του και να δράσει άμεσα:

Οι απαιτήσεις έχουν αυξηθεί, ήρθε ο καιρός να συμβεί το ίδιο και στο πάχος της θερμομόνωσης, απαραίτητο βήμα για το σχεδιασμό και την υλοποίηση κατασκευών με Σχεδόν Μηδενική Κατανάλωση Ενέργειας.

Πηγή:profilnet.gr