ΚΤΙΡΙΑ ΧΑΜΗΛΗΣ ΚΑΙ ΜΗΔΕΝΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ ΜΕ ΘΕΡΜΟΜΟΝΩΣΗ EPS ΜΕΡΟΣ B΄

4. Αρχές ολοκληρωμένου σχεδιασμού ενός κτιρίου υψηλής ενεργειακής απόδοσης

Η άνεση των ανθρώπων εξαρτάται από τις εσωτερικές συνθήκες, οι οποίες περιλαμβάνουν θερμοκρασία, υγρασία, ποιότητα αέρα, φωτισμό και επίπεδα θορύβων. Όλα αυτά μπορεί να ελεγχθούν με προσεκτικό σχεδιασμό της ενεργειακής απόδοσης ενός καινούριου ή ανακαινισμένου κτιρίου. Οι σχεδιαστές πρέπει να ενσωματώσουν τα στοιχεία αυτά στους εθνικούς κώδικες δόμησης και αισθητικής, στις κλιματικές απαιτήσεις κλπ.

Όλοι οι τομείς του σχεδιασμού ενός κτιρίου αλληλοσυνδέονται και συνεπώς προκειμένου να βελτιστοποιηθεί η ενεργειακή απόδοση, είναι σημαντικό να υιοθετηθεί μια πραγματικά ολοκληρωμένη διαδικασία σχεδιασμού. Συχνά αλλαγές σε ένα τομέα επηρεάζουν τους υπόλοιπους τομείς. Για παράδειγμα, ο καλός φυσικός φωτισμός πρέπει να εξισορροπείται έναντι πιθανής αυξημένης θερμότητας λόγω μεγάλων παραθύρων και ο φυσικός εξαερισμός μπορεί να συγκρούεται με τις προσπάθειες ελέγχου του εξωτερικού θορύβου. Κανένας παράγοντας δεν μπορεί να ληφθεί υπόψη χωρίς να συνυπολογιστούν και οι επιδράσεις σε όλους τους υπόλοιπους – μια ολιστική προσέγγιση είναι πολύ σημαντική.

4.1 Το μοντέλο «trias energetica»

Το ενεργειακά επαρκές κέλυφος του κτιρίου είναι το κλειδί στο σχεδιασμό κτιρίων χαμηλής ενεργειακής κατανάλωσης. Αυτό εμπεριέχεται στις αρχές του μοντέλου «Trias Eenrgetica», με ιδιαίτερη έμφαση στη μείωση των ενεργειακών απαιτήσεων, προτού προστεθούν συστήματα παροχής ενέργειας.

Με τον τρόπο αυτό προωθούνται οι σωστές λύσεις με τις λιγότερες περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Οι αποφάσεις στο πρώτο βήμα καθορίζουν το μέγεθος της θέρμανσης, της ψύξης, τις ανάγκες φωτισμού και τον καλό δομικό σχεδιασμό, τα οποία είναι σημαντικά για τη μείωση των εργασιών κατασκευής. Κακές αποφάσεις στο σημείο αυτό μπορεί εύκολα να διπλασιάσουν ή να τριπλασιάσουν το μέγεθος του μηχανολογικού εξοπλισμού που θα χρειαστεί τελικά. Είναι δυνατό να γίνουν τροποποιήσεις στο σχεδιασμό, σε αρχικό στάδιο, προκειμένου να μειωθεί η ποσότητα, το μέγεθος και η πολυπλοκότητα των εργασιών κατασκευής, γεγονός που μπορεί να μειώσει και το κόστος των εργασιών, χωρίς να χρειαστεί να αφαιρεθούν χαρακτηριστικά από το αρχικό σχέδιο.

Η κατασκευή κτιρίων χαμηλής ενεργειακής κατανάλωσης αρχίζει, με το σχεδιασμό ενός κελύφους κτιρίου που να εμποδίζει την ανώφελη απώλεια ενέργειας. Οι σημαντικότεροι παράγοντες είναι η θερμική μόνωση και η αεροστεγανότητα του κτιρίου. Αφού ετοιμαστεί το κέλυφος του κτιρίου, τότε μόνο ξεκινά και η μελέτη των ανώτερων επιπέδων του τριγώνου. Δεν υπάρχει λόγος να ελεγχθεί η απόδοση της κεντρικής θέρμανσης σε ένα κτίριο με μηδενική ενεργειακή κατανάλωση!

Αυτή η ολοκληρωμένη στρατηγική σχεδιασμού περιλαμβάνει:

1. Μείωση των ενεργειακών απαιτήσεων

Βελτιστοποίηση της μορφής του κτιρίου και του διαχωρισμού του σε ζώνες, εφαρμογή επαρκούς θερμομόνωσης και κατασκευή αεροστεγούς συμβατικού κελύφους, διασφάλιση πτώσεων χαμηλών πιέσεων στους αεραγωγούς, εφαρμογή απλών συσκευών για τη μείωση του θερμικού φορτίου κλπ. Εφαρμογή στοιχείων αλληλεπίδρασης του κτιρίου αν είναι απαραίτητο, συμπεριλαμβανομένων εξελιγμένων προσόψεων με βέλτιστο προσανατολισμό κουφωμάτων, εκμετάλλευση του φυσικού φωτός, σωστή χρήση των θερμικών μαζών, ανακατανομή της θερμότητας εντός του κτιρίου, δυναμική μόνωση κλπ. Εφαρμογή συστήματος φωτισμού με ενεργειακή απόδοση. Παροχή έξυπνου ελέγχου των συστημάτων συμπεριλαμβανομένης και της απαίτησης ελέγχου της θέρμανσης, της ψύξης, του εξαερισμού, του φωτισμού και του εξοπλισμού.

2. Εκμετάλλευση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας

Παροχή βέλτιστης χρήσης της παθητικής ηλιακής ενέργειας για θέρμανση, φυσικό φωτισμό, φυσικό εξαερισμό, νυχτερινό αερισμό κλπ. Εγκατάσταση ηλιακών συλλεκτών, ηλιακών κυψελών, αιολικής ενέργειας, γεωθερμικής ενέργειας, αποθήκευση υπόγειου νερού, βιομάζα κλπ. Βελτιστοποίηση της χρήσης ανανεώσιμης ενέργειας με εφαρμογή συστημάτων με μικρότερες ενεργειακές απαιτήσεις.

3. Αποτελεσματική χρήση των ορυκτών καυσίμων

Αν είναι απαραίτητη η χρήση βοηθητικής ενέργειας, πρέπει να χρησιμοποιηθούν τα λιγότερο βλαβερά ορυκτά καύσιμα με επαρκή τρόπο, π.χ αντλίες θερμότητας, μπόιλερ φυσικού αερίου με υψηλή απόδοση, μονάδες θέρμανσης και ρεύματος με φυσικό αέριο (CHP) κλπ. Εφαρμογή επαρκούς ανάκτησης θερμότητας του αέρα εξαερισμού κατά τη διάρκεια των θερμών περιόδων.

4.2 Το κέλυφος του κτιρίου

Έχουν καθοριστεί αυστηρές προδιαγραφές απόδοσης για την κατασκευή του κτιριακού κελύφους, προκειμένου να περιοριστούν οι ενεργειακές και ηλεκτρικές απαιτήσεις, στη φάση του σχεδιασμού. Ο σχεδιαστής πρέπει να είναι σίγουρος για την απόδοση του κτιριακού κελύφους και συνεπώς η συνεργασία μεταξύ αυτών που το σχεδιάζουν αρχιτεκτονικά, ενεργειακά και δομικά, είναι απαραίτητη. Ο ακριβής υπολογισμός της μέγιστης απαίτησης είναι απαραίτητος για κάθε δωμάτιο. Τα υπερμεγέθη συστήματα θέρμανσης και ψύξης είναι πιο δύσκολο να ελεγχθούν, καταναλώνουν περισσότερη ενέργεια και είναι μια ανούσια επιπρόσθετη δαπάνη και μια αρχιτεκτονική δυσκολία.

Θερμική μόνωση

Η θερμική μόνωση στους τοίχους, τα δάπεδα, τα ταβάνια/στέγες, είναι σημαντικό στοιχείο στο σχεδιασμό του κτιρίου χαμηλής ενεργειακής κατανάλωσης. Βοηθά στην εξισορρόπηση των αλλαγών θερμοκρασίας, στο να είναι το σπίτι πιο ζεστό, πιο ξηρό και πιο επαρκές ενεργειακά. Γενικά, ο στόχος πρέπει να είναι πρακτικά η επίτευξη όσο το δυνατόν καλύτερης μόνωσης. Τα οφέλη, σταδιακά, θα ισοσταθμίσουν το αρχικό υψηλό κόστος. Οι εθνικές προδιαγραφές δόμησης πρέπει να λαμβάνονται υπόψη και να αποτελούν το ελάχιστο όριο συμμόρφωσης. Αν η σωστή μόνωση δεν εγκατασταθεί στο αρχικό στάδιο κατασκευής, τότε είναι δύσκολο, πολλές φορές και αδύνατο, να γίνει διόρθωση μετά την ολοκλήρωση της κατασκευής.

Η αντίσταση ενός υλικού στη ροή θερμότητας μετράται σύμφωνα με την τιμή U (ή αντίστοιχα με το R). Όσο χαμηλότερη είναι η τιμή U, τόσο καλύτερη είναι η μόνωση. Η τιμή U της κατασκευής προέρχεται από τις αντίστοιχες τιμές των ξεχωριστών στρωμάτων. Ένα κτίριο χαμηλής ενεργειακής κατανάλωσης έχει μικρές απώλειες θερμότητας και συνεπώς χαμηλή τιμή U. Για τα περισσότερα υλικά μόνωσης, οι τιμές αυτές παρέχονται για συγκεκριμένο πάχος του υλικού. Είναι πολύ σημαντικό το υλικό να τοποθετηθεί προσεκτικά χωρίς κενά. Η τοποθέτηση είναι λιγότερο σημαντική για πιο μεγάλο πάχος, αν τοποθετηθούν δυο στρώματα με αλληλοεπικάλυψη στα σημεία που

«Συμπαγής κατασκευή, σωστός εξαερισμός»

Η ενεργειακή απόδοση δεν μπορεί να θεωρηθεί δικαιολογία για να μειωθεί το ποσοστό του εξαερισμού. Ένα αεροστεγές κτίριο χρειάζεται ένα σωστά σχεδιασμένο και διαστασιολογημένο σύστημα αερισμού, προκειμένου να υπάρχει καλή ποιότητα του εσωτερικού αέρα. Συνεχής εξαερισμός και παροχή καθαρού αέρα εξασφαλίζουν ότι κάθε πιθανή ουσία ή αέριο, π.χ CO2, μεταφέρεται έξω. Κάθε σωστό σύστημα εξαερισμού εξασφαλίζει μια καλή ποιότητα εσωτερικού αέρα. Με το σωστό εξοπλισμό και το σωστό σχεδιασμό των αεραγωγών θα διατηρηθεί ο θόρυβος, εξαιτίας του συστήματος εξαερισμού, σε ένα ανεκτό επίπεδο. Η καλή αεροστεγανότητα ενός κτιρίου χαμηλής ενεργειακής κατανάλωσης σημαίνει ότι οι απώλειες μέσω της διάχυσης του αέρα είναι μικρές. Η ανεξέλεγκτη διαρροή αέρα πρέπει να αποφεύγεται γιατί:

- Η αποτελεσματικότητα της μόνωσης επηρεάζεται: η τιμή U είναι χειρότερη από ότι έχει υπολογιστεί - Υπάρχει εσωτερική συμπύκνωση εντός της κατασκευής. Ο ανεξέλεγκτος εξαερισμός μεταφέρει την εσωτερική υγρασία του αέρα στην κατασκευή. Ο βαθμός της συμπύκνωσης εξαιτίας της μεταφοράς θερμότητας είναι 100 φορές πιο υψηλός από τον αντίστοιχο με διάχυση. - Η διαρροή αέρα προκαλεί ρεύματα, τα οποία μειώνουν την άνεση στο εσωτερικό - Ένα ελεγχόμενο σύστημα αερισμού με ανάκτηση θερμότητας απαιτεί καλή αεροστεγανότητα προκειμένου να ο αέρας να κυκλοφορεί ελεγχόμενα.

Για να επιτευχθεί αυτό το υψηλό επίπεδο αεροστεγανότητας πρέπει να δημιουργηθεί ένα φράγμα αέρα. Το φράγμα αέρα πρέπει να είναι συνεχές σε ολόκληρο το κέλυφος του κτιρίου. Οι εργασίες εγκατάστασης των αεραγωγών εξαερισμού πρέπει να γίνουν μέσα στο φράγμα αέρα και μόνο ο καθαρός αέρας και οι αεραγωγοί εξαγωγής πρέπει να το διαπερνούν. Οι διελεύσεις όλων των εγκαταστάσεων όπως θέρμανση, εξαερισμός, κλιματισμός, αποχέτευση, ηλεκτρικά, ύδρευση, αέριο κλπ πρέπει να σφραγιστούν με φλάντζες και να εκτελεστούν με υψηλής ποιότητας εργασία.

Η δημιουργία ενός φράγματος αέρα, για να ικανοποιείται η απαίτηση για μέγιστη διαπερατότητα 3 x 10-6 m³/m² s Pa, συμπεριλαμβανομένου και των αρμών, απαιτεί υψηλή ακρίβεια και χρήση κατάλληλων υλικών.

Υλικά που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως φράγματα αέρα είναι:

• - Ίνες ξύλου, γύψος ή άλλο είδος σανίδας με σφραγισμένους αρμούς στο τελείωμα
• - Σύνθετο σύστημα εξωτερικής μόνωσης με EPS
• - Πιστοποιημένο αφρώδες, θερμομονωτικό EPS με σφραγισμένους αρμούς
• - Κατασκευές με στοιχεία οπλισμένου σκυροδέματος με σφραγισμένους αρμούς, ή τοίχοι από τούβλα, χωρίς κενά αέρα μεταξύ της μόνωσης και του τοίχου.
• - Ειδικές μεμβράνες φράγματος υδρατμών.

Θερμικές γέφυρες και λεπτομέρειες

Μερικοί πιστεύουν πως η μόνωση μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα μούχλας. Στην πραγματικότητα συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο: τα καλά μονωμένα κτίρια αποτρέπουν την εμφάνιση μούχλας. Ο σχεδιασμός και η εκτέλεση των λεπτομερειών είναι κρίσιμοι παράγοντες προκειμένου να μη δημιουργηθούν θερμές γέφυρες που θα οδηγήσουν στην απώλεια ενέργειας και σε συμπύκνωση σε κρύες επιφάνειες. Η θερμική γέφυρα τυπικά είναι στοιχείο που διεισδύει στη θερμική μόνωση και έχει σημαντικά υψηλότερη θερμική αγωγιμότητα. Οι ενώσεις παραθύρου ή πόρτας με τον τοίχο, του τοίχου με το πάτωμα, του τοίχου με την οροφή, μπορεί να έχουν θερμικές γέφυρες και αυτές οι λεπτομέρειες πρέπει να σχεδιαστούν και να κατασκευαστούν προσεκτικά. Μια θερμική γέφυρα αυξάνει την απώλεια θερμότητας μέσα στην κατασκευή, και σε μερικές περιπτώσεις κάτι τέτοιο μπορεί να προκαλέσει συμπύκνωση σε επιφάνειες ή συμπύκνωση ενδιάμεσα στις επιφάνειες. Κρύες επιφάνειες, που έχουν γίνει υγρές λόγω της συμπύκνωσης, παρέχουν τέλειες συνθήκες για την ανάπτυξη μούχλας, ειδικά όταν υπάρχουν τα θρεπτικά συστατικά, όπως ταπετσαρία με κόλλα. Η ελαχιστοποίηση των θερμικών γεφυρών είναι σημαντική για την απόδοση του κτιρίου. Το σχετικό αποτέλεσμα μιας θερμικής γέφυρας αυξάνεται με την αύξηση του επιπέδου μόνωσης, αλλά σε μόνωση με μεγαλύτερο πάχος είναι πιο εύκολο να σχεδιαστούν σωστές κατασκευές που να αποτρέπουν τη δημιουργία θερμικών γεφυρών.

Υάλωση και τεχνολογία κουφωμάτων

Οι πόρτες και τα παράθυρα είναι απαραίτητα για την είσοδο σε ένα κτίριο καθώς και στο να επιτρέπουν τον φωτισμό στο εσωτερικό του. Οι τεχνικές υάλωσης και οι τεχνολογίες κουφωμάτων είναι πλέον πολύ εξελιγμένες: υπάρχουν επιστρώσεις υάλωσης που είναι σχεδιασμένες να επιτρέπουν ή όχι την είσοδο συγκεκριμένων τμημάτων του ορατού και υπέρυθρου φάσματος – τα κενά μεταξύ των επιστρώσεων του γυαλιού καλύπτονται με ειδικά αέρια. Παρόλα αυτά, τα στοιχεία αυτά παραμένουν το πιο αδύναμο σημείο του κελύφους του κτιρίου. Η προσοχή στη λεπτομέρεια, με σφράγισμα και από τις δυο πλευρές, είναι απαραίτητη προκειμένου να δημιουργηθεί μια αεροστεγής ένωση του κουφώματος με τον τοίχο και την θερμομόνωση.

4.3 Προσανατολισμός του κτιρίου και φυσικός φωτισμός

Η παθητική χρήση της ηλιακής ενέργειας μειώνει τις ενεργειακές απαιτήσεις για θέρμανση. Ο νότιος προσανατολισμός ενός κτιρίου συνεισφέρει στη θερμική μάζα εξαιτίας της θέρμανσης από το άμεσο ηλιακό φως, για παράδειγμα πάνω σε ένα τσιμεντένιο πάτωμα ακριβώς δίπλα από ένα παράθυρο. Οι σχεδιαστικές απαιτήσεις για φυσικό φωτισμό πρέπει να εξισορροπούνται με τις απαιτήσεις για παθητική θέρμανση και ψύξη, θέα και προστασία της ιδιωτικής ζωής των κατοίκων. Ο φυσικός φωτισμός πρέπει να ενσωματώνεται στον τεχνητό φωτισμό προκειμένου να επιτευχθεί το σωστό επίπεδο φωτισμού και να υπάρχει ευελιξία. Το φυσικό φως της ημέρας θα πρέπει να χρησιμοποιείται όσο το δυνατό περισσότερο, για να φωτιστεί ένα σπίτι και να έχει ενεργειακή απόδοση, καθώς και για την υγεία και την άνεση των κατοίκων. Όμως το άμεσο ηλιακό φως είναι πολύ ισχυρή πηγή θερμότητας και φωτός, και για το λόγο αυτό πρέπει να ελέγχεται για να αποφευχθεί δυσφορία στα μάτια, υπερθέρμανση, αντανάκλαση, καθώς και φθορά και ξεθώριασμα των χαλιών, των υφασμάτων και των συσκευών.

Πρακτικοί τρόποι για να μετριαστεί ή να ελεγχθεί το άμεσο ηλιακό φως και να υπάρξουν οφέλη όσον αφορά στη θερμότητα, είναι: • Νυχτερινή ψύξη, και αυξημένος εξαερισμός • Σωστός σχεδιασμός της θέσης των παραθύρων, του μεγέθους και του προσανατολισμού ώστε να εξισορροπηθεί το κέρδος/ απώλεια θερμότητας, να υπάρχει θέα και να είναι δυνατή η εκμετάλλευση της θερμικής μάζας. • Σκίαση του άμεσου ηλιακού φωτός, ειδικά το καλοκαίρι, αν χρησιμοποιηθούν περσίδες ή γρίλιες που προσαρμόζονται εύκολα • Με τη χρήση υαλοπινάκων ελέγχου της ηλιακής ακτινοβολίας: με επίστρωση, με χρώμα, σε σκούρα απόχρωση ή με σχέδια • Ενδοδαπέδια συστήματα, συστήματα αεραγωγών ή συστήματα νερού μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την ψύξη (όλα αυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν και το χειμώνα για την προθέρμανση του αέρα)

4.4 Βιώσιμες πηγές ενέργειας

- Φωτοβολταϊκά και αιολική ενέργεια

Αν η χρήση ενέργειας μειωθεί στο ελάχιστο, τότε η υπόλοιπη απαιτούμενη ενέργεια μπορεί να προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Ο χρόνος απόσβεσης για τέτοια συστήματα μπορεί να είναι αρκετά μεγάλος, αλλά με τις κρατικές χρηματοδοτήσεις μπορεί να αποτελέσουν ελκυστική επιλογή.

- Ηλιακοί θερμοσίφωνες

Η απαιτούμενη ενέργεια για οικιακό ζεστό νερό μπορεί να παραχθεί με ηλιακούς θερμοσίφωνες. Η απαιτούμενη ενέργεια για οικιακό ζεστό νερό μπορεί να παραχθεί με ηλιακούς θερμοσίφωνες ή με αντλίες θερμότητας αέρα – αέρα. Οι απαιτήσεις ενέργειας για μια τέτοια αντλία είναι 40-90 watt ανά λίτρο.

- Γεωθερμία

Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την θέρμανση της κατοικίας το χειμώνα, καθώς επίσης για ενεργειακά συμφέρουσα ψύξη το καλοκαίρι σε συνδυασμό με την παραγωγή ζεστού νερού χρήσης. Τα πλυντήρια πιάτων και ρούχων πρέπει να συνδέονται με την παροχή ζεστού νερού για να εξοικονομείται η ενέργεια που χρειάζεται για θέρμανση.

4.5 Συσκευές

Οι ηλεκτρικές συσκευές χαμηλής ενεργειακής κατανάλωσης όπως ψυγεία, φούρνοι, καταψύκτες, λάμπες, πλυντήρια κλπ, παίζουν σημαντικό ρόλο στην εξοικονόμηση ενέργειας του σπιτιού. Φυσικά, αυτό είναι κάτι που οι κάτοικοι μπορούν να το τακτοποιήσουν από μόνοι τους.

4.6 Άλλα μέτρα

Θέρμανση

Η ικανότητα ενός συστήματος θέρμανσης σε ένα κτίριο χαμηλής ενεργειακής κατανάλωσης, τυπικά, είναι μικρή, επειδή οι απώλειες θερμότητας είναι μικρές. Σε ένα κτίριο μηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης δεν υπάρχει η ανάγκη ενός συστήματος θέρμανσης, και συνεπώς δεν υπάρχει λόγος να γίνει μια τέτοια δαπάνη. Επιπλέον ενέργεια εισέρχεται στο κτίριο από τον αέρα του εξαερισμού. Σε περίπτωση που ένα σύστημα θέρμανσης είναι απαραίτητο, ο πιο άνετος και αποδοτικός τρόπος για τη θέρμανση των δωματίων είναι με τη χρήση ενδοδαπέδιας θέρμανσης χαμηλής θερμοκρασίας ή με συστήματα επιτοίχιας θέρμανσης. Η συνολική ενεργειακή απόδοση μπορεί επίσης να αυξηθεί με την εφαρμογή σταθερών συστημάτων συμπαραγωγής ενέργειας και θερμότητας [CHP(Combined Heat and Power)]. Όταν παράγεται θερμότητα, ταυτόχρονα παράγεται και ενέργεια. H επιπλέον ενέργεια που παράγεται, εισάγεται απευθείας στο δημόσιο δίκτυο ηλεκτρισμού. Οι επιχορηγήσεις για την επιπλέον ενέργεια που εισάγεται στο δημόσιο δίκτυο, σε πολλές χώρες είναι μια ελκυστική επιλογή.

5. Ο ρόλος του EPS στα κτίρια υψηλής ενεργειακής απόδοσης

5.1 Η αξία της βέλτιστης μόνωσης

Η εταιρία Ecofys εξέτασε το κόστος της βέλτιστης μόνωσης [8]. Υπολογίστηκε το βέλτιστο πάχος μόνωσης για τον ιδιοκτήτη κάθε σπιτιού, που καθορίζεται από μια καμπύλη κόστους, η οποία σχηματίζεται αν από το όφελος που τελικά αποκομίζεται από την εξοικονόμηση ενέργειας αφαιρεθεί η δαπάνη για τη μόνωση.

Στην αξιολόγηση δεν συμπεριλήφθηκε το επιπλέον κέρδος από την πιθανή ανάγκη για μικρότερου μεγέθους μπόιλερ ή από την μειωμένη ανάγκη για κλιματισμό, αφού η απόδοση της μόνωσης θα είναι βελτιωμένη. Επιπλέον, δεν δόθηκε βάρος στην εξομάλυνση του κλίματος ή σε άλλα κοινωνικά οφέλη.

• - Το συνολικό κόστος που εξοικονομείται, στην καλύτερη περίπτωση, είναι περίπου για μια τιμή U 0,3 W/(m2K). Οποιαδήποτε τιμή U στα δεξιά ή στα αριστερά σημαίνει πως ο ιδιοκτήτης θα εξοικονομεί λιγότερα χρήματα καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής της επένδυσης.
• - Από τη άλλη μεριά, αν συγκρίνουμε τη μόνωση με άλλες μεθόδους μείωσης CO2, μια καλύτερη προσέγγιση θα είναι η στόχευση σε ένα επίπεδο, τουλάχιστον ενεργειακά ουδέτερο, που ίσως να συνοδεύεται και από κρατική επιχορήγηση.

- Η μόνωση θα παρέχει μια σχεδόν βέλτιστη λύση. Η μείωση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου ακόμα και σε ανώτερα επίπεδα μόνωσης θα είναι συμφέρουσα οικονομικά. Οι μέθοδοι μείωσης του CO2 που είναι απαραίτητες για να επιτευχθεί η επιθυμητή μείωση στις εκπομπές, προκειμένου να περιοριστεί η παγκόσμια υπερθέρμανση σε λιγότερο από 2o C, θα κοστίσει τουλάχιστον 40,- €/ τόνο CO2[23]. Το συνολικό κέρδος εξαρτάται από την τοποθεσία και από παράγοντες όπως το ενεργειακό κόστος, οι ώρες θέρμανσης, και το διαφορετικό κόστος των δομικών υλικών, των εργατικών χεριών και των μονωτικών υλικών ανά την Ευρώπη. Για τα νέα κτίρια στην Ευρώπη δεν υπάρχουν ακόμα σαφείς κανονισμοί και συνεπώς δεν υπάρχει μέριμνα για τα επίπεδα μόνωσης. Για τα υπάρχοντα κτίρια οι απαιτήσεις για βελτίωση είναι σε ακόμα χειρότερο επίπεδο. Από άποψη οικονομική αλλά και ενεργειακή, η αύξηση του επιπέδου της μόνωσης στα κτίρια είναι απόλυτα λογική. Η βελτίωση των επιπέδων μόνωσης θα έχει μεγάλα οικονομικά και κοινωνικά οφέλη. Ένα συχνό επιχείρημα ενάντια στην αύξηση της μόνωσης είναι η υψηλή ενεργειακή κατανάλωση που απαιτείται για την κατασκευή του μονωτικού υλικού. Η εξοικονόμηση ενέργειας από τη χρήση του μονωτικού υλικού λέγεται πως δεν αντισταθμίζει την κατανάλωση ενέργειας κατά το στάδιο της κατασκευής του. Μελέτη από την εταιρεία Gesellschaft fur umfrassende Analysen GmbH [GUA,11] ανέλυσε την εξοικονόμηση ενέργειας από τη χρήση συνθετικών θερμομονωτικών πλακών που χρησιμοποιηθήκαν σε εξωτερικούς τοίχους κτιρίων στην Ευρώπη. Αποδείχθηκε πως η εξοικονόμηση ενέργειας από τη χρήση του μονωτικού υλικού, στη διάρκεια ζωής του κτιρίου, είναι 150 φορές μεγαλύτερη από την ενέργεια που καταναλώνεται κατά την παραγωγή του. Από άποψη οικονομική αλλά και ενεργειακή, η αύξηση του επιπέδου της μόνωσης στα κτίρια είναι απόλυτα λογική.

5.2 Σημαντικές ιδιότητες του μονωτικού υλικού EPS Μικρό βάρος

Το EPS αποτελείται από 98% εγκλωβισμένο αέρα μέσα σε μια 2% κυψελωτή δομή και για το λόγο αυτό είναι πολύ ελαφρύ. Οι πυκνότητες μεταξύ 10 και 35 kg/m2 επιτρέπουν ελαφριές και ασφαλείς κατασκευές και διευκολύνουν τη μεταφορά, επειδή, λόγω του μικρού βάρους, εξοικονομούνται καύσιμα κατά τη μεταφορά. Το μικρό βάρος του EPS καθιστά το υλικό εύκολο στη χρήση επί τόπου, αφού η ανύψωση μονωτικών υλικών με μεγάλο βάρος γίνεται ολοένα και πιο επικίνδυνη, από άποψη υγείας και ασφάλειας. Οι πλάκες EPS μπορούν να τοποθετηθούν γρήγορα και υπό οποιεσδήποτε καιρικές συνθήκες, αφού δεν επηρεάζονται από την υγρασία. Το εξαιρετικά χαμηλό βάρος του EPS είναι σημαντικό πλεονέκτημα, ιδιαίτερα στα κτίρια χαμηλής ενεργειακής κατανάλωσης που απαιτείται πιο μεγάλο πάχος μόνωσης. Το δομικό φορτίο πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη επειδή έχει σημαντικές επιπτώσεις σε όλη την κατασκευή. Για παράδειγμα, σε μικρού βάρους επίπεδες οροφές βιομηχανικών κτιρίων που στηρίζονται σε μεταλλικά προφίλ. Για τιμή U 0,2 W/(m2.K), μια διαφορά περίπου 40kg/m2 μεταξύ του EPS με ανώτερες ιδιότητες δυναμικής φόρτισης, και των πιθανών εναλλακτικών λύσεων πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη από τον κατασκευαστή του κτιρίου. Για άλλες εφαρμογές, όπως εξωτερική θερμομόνωση, το μικρό βάρος του EPS μπορεί να αποτρέψει προβλήματα που σχετίζονται με την ανεπαρκή ανθεκτικότητα των μηχανικών συναρμολογήσεων.

Το EPS είναι ένα άριστο αδρανές για υλικά πλήρωσης και για σκυρόδεμα, επειδή μειώνει το φορτίο σε εργασίες που απαιτείται εξοικονόμηση χρόνου. Για τη δουλειά των πολιτικών μηχανικών, ο χρόνος σταθεροποίησης και το κόστος συντήρησης από τη συνεχή καθίζηση του εδάφους είναι κρίσιμος παράγοντας. Σε ολοένα και περισσότερες περιπτώσεις, ο συνδυασμός του μικρού βάρους με τη σημαντική και ανθεκτική δύναμη συμπίεσης, χρησιμοποιείται EPS για εφαρμογές σε κατασκευές με μεγάλο μηχανικό φορτίο.

• - Αντοχή, δομική σταθερότητα και αντοχή στην καταπόνηση (βατότητα)
• - Σεισμική μόνωση (μείωση δυναμικών & στατικών φορτίων επιχωμάτων)

Εκτός από το μικρό βάρος, η μοναδική δομή του EPS έχει το πλεονέκτημα της μεγάλης αντοχής σε θλίψη. Η διαβροχή του υλικού δεν θα έχει ως αποτέλεσμα την καθίζηση του ή την αλλοίωση άλλων χαρακτηριστικών του. Αυτό σημαίνει πως είναι κατάλληλο για πολλές κατασκευές και εφαρμογές πολιτικού μηχανικού, ιδιαίτερα ως υλικό πλήρωσης, για παράδειγμα στην οδοποιία, σε σιδηροδρομικές γραμμές και σε υποδομές για γέφυρες. Τεστ αντοχής στο EPS, για μετά από 30 περίπου χρόνια χρήσης κάτω από το έδαφος, έδειξαν πως συνεχώς υπερέβαινε το ελάχιστο απαιτούμενο όριο αντοχής 100ΚΡα. EPS που χρησιμοποιήθηκε στα θεμέλια γέφυρας και είχε υποστεί καταπονήσεις για 40 χρόνια, έδειξε μια παραμόρφωση λιγότερη από 1,3%: το μισό από όσο είχε προβλεφθεί αρχικά. Το πιο σημαντικό είναι πως η σταθερότητα του EPS δεν περιορίζεται με την πάροδο του χρόνου. Το EPS έχει εξαιρετικές μηχανικές ιδιότητες, γεγονός που το καθιστά ιδανική επιλογή για επαναλαμβανόμενη καταπόνηση ως υλικό για μόνωση σκεπής, για υπόστρωμα σε πεζοδρόμια, για κατασκευές οδοποιίας και γενικά εφαρμογές μόνωσης με μεγάλη καταπόνηση. Με την ευέλικτη διαδικασία παραγωγής του, οι μηχανικές ιδιότητες του EPS μπορούν να προσαρμοστούν για κάθε συγκεκριμένη εφαρμογή.

Εκτεταμένες έρευνες, στα σημαντικότερα ερευνητικά κέντρα παγκοσμίως, απέδειξαν ότι η χρήση του EPS σε πάσης φύσεως τοίχους αντιστήριξης μειώνουν τις εδαφικές ωθήσεις σε ποσοστό άνω του 50%. Οικονομία

Το EPS είναι ένα δομικό υλικό που έχει εδραιωθεί στη βιομηχανία και προσφέρει σίγουρες και οικονομικές λύσεις που διευκολύνουν τους ειδικούς ώστε να διατηρούν το κόστος μιας κατασκευής εντός του αρχικού προϋπολογισμού. Στο θέμα τιμής ανά μονάδα απόδοσης θερμομόνωσης, το ΕPS είναι το πιο οικονομικό υλικό της αγοράς. Αυτό σε συνδυασμό με την ασφάλεια στη χρήση, το εύκολο κόψιμο, το μικρό βάρος, τις μακροπρόθεσμες ιδιότητες και το γεγονός ότι δεν επηρεάζεται από την υγρασία, κάνει το EPS να έχει την καλύτερη αναλογία τιμής /απόδοσης σε σχέση με όλα τα υπόλοιπα μονωτικά υλικά, με επιπλέον εξοικονόμηση σε εργατικά χέρια και υλικά. Ως αποδοτικό μονωτικό υλικό το EPS αποτρέπει την απώλεια ενέργειας και συνεπώς βοηθάει στην εξοικονόμηση χρημάτων με τη μείωση των λογαριασμών, στη διατήρηση των ορυκτών καυσίμων και στη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα που επηρεάζουν την υπερθέρμανση του πλανήτη.

Αντίσταση στην υγρασία

Το EPS δεν απορροφά την υγρασία και οι μηχανικές και μονωτικές ιδιότητές του δεν μειώνονται εξαιτίας της παρουσίας νερού ή υγρασίας. Η συμπύκνωση των υδρατμών είναι μεγάλη απειλή για τη δομή του κτιρίου. Στα ψυχρά κλίματα, το νερό από τον ζεστό, υγρό εσωτερικό αέρα μπορεί να διαχυθεί μέσα στους εξωτερικούς τοίχους και στις σοφίτες και μπορεί να συμπυκνωθεί καθώς ψύχεται. Στα ζεστά κλίματα, συμβαίνει το αντίθετο. Το νερό από τον ζεστό, υγρό εξωτερικό αέρα εισέρχεται στο κτίριο και καταλαμβάνει τις πιο κρύες περιοχές, όπου συμπυκνώνεται σε υγρό νερό. Αυτός είναι και ο κύριος λόγος που πολλά κτίρια, σε ψυχρά αλλά και θερμά κλίματα, έχουν προβλήματα με μούχλα και σάπια ξύλα. Στα θερμά κλίματα ιδιαίτερα αυτό συμβαίνει αφού τοποθετηθούν εκ των υστέρων κλιματιστικά.

Το EPS είναι ένα από τα πιο ανθεκτικά μονωτικά υλικά της αγοράς όσον αφορά την υγρασία. Η υγρασία που εξαπλώνεται μέσα στη κατασκευή ή μετά από τυχαία διαρροή θα επηρεάσει μόνο οριακά και πρόσκαιρα την θερμική απόδοση του EPS. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την ανθεκτικότητα του υλικού για όλη τη διάρκεια ζωής της κατασκευής. Παρόλα αυτά, ο προσεκτικός σχεδιασμός είναι πολύ σημαντικός και πρέπει να περιλαμβάνει φράγματα υδρατμού, όπου χρειάζεται, για να αποτρέπουν τη συμπύκνωση, η οποία μπορεί να συμβεί σε κάθε μονωτικό υλικό κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες ροής υδρατμού.

Ακόμη και 40 χρόνια κάτω από το έδαφος, δείγματα EPS που ανακτήθηκαν από σημεία με απόσταση μικρότερη από 200mm από το υπόγειο νερό, έδειξαν λιγότερο από 1% περιεχόμενο σε νερό, ενώ τούβλα που περιοδικά βυθίστηκαν, έδειξαν λιγότερο από 4% περιεχόμενο σε νερό – απόδοση σαφώς καλύτερη από άλλα αφρώδη υλικά. Το EPS χρησιμοποιείται επίσης για πλωτή βάση σε παραποτάμιους, παραθαλάσσιους ή λιμναίους οικισμούς.

Καθώς υπάρχει πολιτική πίεση για νέες δομήσιμες περιοχές σε όλη την Ευρώπη, σταδιακά επιτρέπεται και η επέμβαση σε κομμάτια γης που έχουν υποστεί καταστροφές από πλημμύρες. Η αποκατάσταση των κατεστραμμένων, από πλημμύρες, κτιρίων είναι μια πιο γρήγορη, πιο πρακτική και λιγότερο δαπανηρή διαδικασία αν ο σκελετός το κτιρίου έχει μονωτικά υλικά που δεν απορροφούν το νερό.

Ένας σημαντικός παράγοντας για την ποιότητα του εσωτερικού αέρα είναι η παρεμπόδιση των αερομεταφερόμενων βακτηρίων, της μούχλας και άλλων μυκήτων να εισέλθουν στο σκελετό του κτιρίου, με σωστό σχεδιασμό που να εμποδίζει την εμφάνιση υγρασίας. Στις ΗΠΑ ο Σύνδεσμος EPS Molders Association (EPSMA) χρηματοδότησε ένα πρόγραμμα δοκιμών που επικεντρώνεται στο EPS και την ανθεκτικότητα του στη μούχλα, τον Ιανουάριο του 2004.

Ο EPSMA ανέθεσε στην SGS U.S. Testing Company να διεξάγει ελέγχους στο EPS εφαρμόζοντας το Πρότυπο ASTM C1338 «Πρότυπη Μέθοδος για καθορισμό της ανθεκτικότητας των μονωτικών υλικών και των προσόψεων κτιρίων στους μύκητες». Διεξήχθηκαν ενδεικτικά τεστ για συνηθισμένα προϊόντα που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή των περισσότερων κτιρίων. Το EPS υποβλήθηκε στην επιρροή πέντε συγκεκριμένων ειδών μυκήτων προκειμένου να ελεγχθεί η ανάπτυξη τους. Παρόλο που το EPS δεν είναι πλήρως αδιαπέραστο, έχει μεγάλο βαθμό ανθεκτικότητας στην απορρόφηση της υγρασίας. Έχει την ιδιότητα να ελέγχει την υγρασία και το φιλτράρισμα του αέρα, γεγονός το οποίο εμποδίζει την ανάπτυξη μούχλας.

Διαχείριση και εγκατάσταση

Το EPS είναι ένα υλικό ελαφρύ, συμπαγές και όχι εύθραυστο. Είναι πρακτικό και εύκολο στη διαχείριση και την τοποθέτησή του. Η δυνατότητα διαμόρφωσης σε καλούπι επιτρέπει στο εργοστάσιο να δημιουργήσει σχήματα που να εφαρμόζουν σε όλες τις αρχιτεκτονικές και σχεδιαστικές απαιτήσεις. Η ευέλικτη διαδικασία παραγωγής επιτρέπει την παράδοση των προϊόντων στη ζητούμενη πυκνότητα, μόνωση και μηχανικές ιδιότητες, σχήμα και μέγεθος, γεγονός που σημαίνει τη δημιουργία λιγότερων απορριμμάτων στο εργοτάξιο. Είναι δυνατό να γίνουν και επί τόπου μετατροπές χωρίς την χρήση ειδικών εργαλείων κοπής. Μπορεί να κοπεί στο επιθυμητό μέγεθος με τη χρήση απλών εργαλείων όπως μαχαίρι ή πριόνι. Η διαχείριση του υλικού δεν παρουσιάζει κίνδυνους για την υγεία κατά τη διάρκεια της μεταφοράς, της εγκατάστασης, της χρήσης και της κατεδάφισης, καθώς δεν απελευθερώνεται ακτινοβολία, ίνες ή άλλες ουσίες. Μπορεί εύκολα να γίνει η διαχείριση και η επεξεργασία του EPS χωρίς να προκληθεί ερεθισμός, έκζεμα ή έγκαυμα στο δέρμα, στους πνεύμονες ή στα μάτια. Αυτό σημαίνει πως μάσκες, γυαλιά και άλλος προστατευτικός εξοπλισμός δεν είναι απαραίτητος για τη χρήση του EPS.

Το τσιμέντο, ο ασβέστης, ο γύψος, ανυδρίτης και κονίαμα, που έχουν τροποποιηθεί με διασπορά πλαστικού, δεν επηρεάζουν το EPS, και έτσι μπορεί άνετα να χρησιμοποιηθεί σε συνδυασμό με συμβατικούς τύπους κονιάματος, γύψου και τσιμέντου. Όλα αυτά το καθιστούν ένα υλικό απολύτως ασφαλές και πρακτικό στη χρήση για όλες τις εφαρμογές δόμησης ακόμη και για υπόγειες και θαλάσσιες κατασκευές. Συμπεριφορά σε περίπτωση φωτιάς

Το EPS, σε αντίθεση με τα περισσότερα οργανικά δομικά υλικά, είναι αυτοσβενύμενο. Σε θερμοκρασίες πάνω από 100oC το EPS αρχίζει να μαλακώνει, να διαστέλλεται και τελικά να λιώνει. Σε υψηλότερες θερμοκρασίες τα αέρια από την καύση σχηματίζονται από την αποσύνθεση της μάζας του λιωμένου υλικού. Εύφλεκτα αέρια σχηματίζονται μόνο σε θερμοκρασίες πάνω από 350oC. Το EPS παράγεται, όπως και η πλειοψηφία των μονωτικών δομικών υλικών, ως «αυτοσβενύμενο» [‘self extinguishing’ (SE)], επειδή περιλαμβάνει στη μάζα του επιβραδυντικό φωτιάς. Η παρουσία επιβραδυντικών έχει ως αποτέλεσμα καλύτερη συμπεριφορά σε περίπτωση πυρκαγιάς. Τα υλικά με τους επιβραδυντές “SE” είναι πιο δύσκολο να αναφλεχθούν, μειώνουν σημαντικά την εξάπλωση της φωτιάς και συνεπώς δίνουν στους πυροσβέστες περισσότερο χρόνο να εκκενώσουν ένα φλεγόμενο κτίριο. Τα πρόσθετα αυτά προκαλούν αναστολή της πυρκαγιάς, έτσι ώστε όταν η πηγή φωτιάς απομακρυνθεί, το EPS θα σταματήσει να καίγεται. Το λιωμένο EPS-SE δεν μπορεί να αναφλεγεί από σπίθες, αποτσίγαρα ή άλλα μικρά αναμμένα αντικείμενα. Με τη παρουσία μεγάλων εστιών φωτιάς, που περιλαμβάνουν και άλλα υλικά, το EPS-SE σταδιακά θα καεί.

Η μόνωση με χρήση πλαστικών παλιότερα ήταν συνυφασμένη με τον αυξημένο κίνδυνο φωτιάς. Το συμπέρασμα αυτό προέκυψε από φωτιές σε μεγάλα αρχιτεκτονικά κτίρια όπου δεν χρησιμοποιήθηκε μόνωση με πρόσθετους επιβραδυντές. Στην πραγματικότητα η συμπεριφορά του EPS κατά τη διάρκεια φωτιάς εξαρτάται από τις συνθήκες κάτω από τις οποίες χρησιμοποιείται. Από τη βιομηχανία συστήνεται το EPS να χρησιμοποιείται μαζί με ένα υλικό επικάλυψης ή πίσω από τοίχο με τούβλα, τσιμέντο, γύψο κλπ. Παρόλα αυτά ο καλύτερος τρόπος να αποφευχθεί η εξάπλωση φωτιάς είναι με τη σωστή προστασία της μόνωσης από κάθε πηγή ανάφλεξης. Κανένα μονωτικό υλικό δεν χρησιμοποιείται ακάλυπτο, όχι μόνο από άποψη κινδύνου φωτιάς αλλά και για καλύτερη διατήρηση των μηχανικών και μονωτικών ιδιοτήτων.

Ανακύκλωση Ήδη το EPS είναι ένα από τα πιο διαδεδομένα ανακυκλώσιμα πλαστικά υλικά. Συλλέγεται σε όλη την Ευρώπη σε διάφορα σημεία ενός μεγάλου δικτύου. Σε αντίθεση με τα ανταγωνιστικά μονωτικά υλικά, η πολυστερίνη ανακυκλώνεται εύκολα. Οι κατασκευαστές EPS ανακυκλώνουν όχι μόνο τα απορρίμματα των εργοστασίων σε μονωτικές πλάκες, αλλά και τα απορρίμματα από τη συσκευασία, τα οποία συλλέγονται και χρησιμοποιούνται για εξοικονόμηση χρημάτων και για τη μείωση της ανάγκης για κατασκευή καινούριων συσκευασιών. Η μόνωση με EPS έχει μεγάλη διάρκεια ζωής στα κτίρια και για το λόγο αυτό, προς το παρόν, υπάρχει μικρή ανάγκη για ανακύκλωση αυτού του μονωτικού υλικού, μιας και το EPS δεν αποσυντίθεται και δεν φθείρεται. Στο τέλος του κύκλου ζωής του μπορεί να ανακυκλωθεί με πολλούς τρόπους.

Ποιότητα εσωτερικού αέρα

Στατιστικά, οι Ευρωπαίοι περνούν το 90% του χρόνου τους σε εσωτερικούς χώρους και συνεπώς η ποιότητα του εσωτερικού αέρα ενός κτιρίου παίζει σημαντικό ρόλο στην υγεία και την αποδοτικότητα των κατοίκων του. Η άνεση των κατοίκων, από άποψη θερμότητας αλλά και ακουστικής, είναι σημαντικό συστατικό της ποιότητας του εσωτερικού αέρα. Η μόνωση με EPS μπορεί να διατηρήσει μια ομοιόμορφη θερμοκρασία αέρα, παρέχοντας έτσι θερμική άνεση, και επίσης μπορεί να δράσει και ως εμπόδιο ήχου, παρεμποδίζοντας τη μεταφορά του ήχου μέσα από εσωτερικούς και εξωτερικούς τοίχους. Το EPS κατασκευάζεται με πεντάνιο, έναν υδρογονάνθρακα που δρα ως διασταλτικός παράγοντας, ο οποίος δεν είναι επιβλαβής για τη στρατόσφαιρα και ο οποίος διαχέεται μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας καλουπώματος.

Από τη στιγμή που ο διασταλτικός παράγοντας αντικαθίσταται από αέρα, η μόνωση που εγκαθίσταται δεν ελευθερώνει σημαντικές ποσότητες πεντανίου ή άλλων ουσιών που μπορεί να επηρεάσουν την ποιότητα του εσωτερικού αέρα [13,14].

Οι οδηγίες της Αμερικανικής Πνευμονολογικής Εταιρείας [American Lung Association’s (ALA)] για την ποιότητα του εσωτερικού αέρα είναι από τις πιο αυστηρές στον κόσμο. Αναγνωρίζουν το EPS ως ασφαλές υλικό για τη μόνωση τοίχων και δαπέδων. Άλλα σπίτια που έχουν εγγραφεί στη ALA έχουν χρησιμοποιήσει τσιμεντένιες μονώσεις με σκοπό να ακολουθήσουν τις αυστηρές προδιαγραφές τους. Παρόλο που η ALA δεν προωθεί συγκεκριμένα υλικά ή προϊόντα, τονίζει πως τοίχοι που έχουν μονωθεί με EPS δεν απελευθερώνουν ίνες βλαβερές για τους πνεύμονες.

Όπως έχει αναφερθεί και παραπάνω, επειδή το EPS δεν περιέχει θρεπτικά συστατικά για τους μύκητες και δεν ευνοεί την ανάπτυξη της μούχλας και των μυκήτων, αυτό σημαίνει πως η ποιότητα του εσωτερικού αέρα δεν επηρεάζεται αρνητικά από την εμφάνιση τέτοιων μικροοργανισμών.

Πιστοποιημένη μονωτική ικανότητα Το μονωτικό υλικό EPS έχει μεγάλο και αποδεδειγμένο ιστορικό ποιότητας και παράγεται κάτω από τη σήμανση CE σύμφωνα με τα CEN στάνταρ της ΕΕ, π.χ. EN 13163. Σε πολλές χώρες, υπάρχουν επιπλέον σημάνσεις ποιότητας, εθελοντικά, προκειμένου να υπάρχει καλύτερη εφαρμογή του προϊόντος σε συγκεκριμένες κατασκευές. Αυτή είναι η εγγύηση για τον κατασκευαστή και τον ιδιοκτήτη του σπιτιού ότι το μονωτικό υλικό EPS ικανοποιεί πλήρως όλες τις νομικές προδιαγραφές. Οι εθνικοί Σύνδεσμοι EPS μπορούν να παρέχουν επιπλέον πληροφόρηση σχετικά με τις ποιοτικές προδιαγραφές που υπάρχουν κατά τόπους.

5.3 Κατασκευή μια επαρκούς ενεργειακά κατασκευής με χρήση EPS

Μόνωση επικλινούς στέγης και ταβανιού

Ένα κτίριο με επικλινή στέγη χωρίς μόνωση χάνει περίπου το 42% της θερμικής της ενέργειας μέσω της σκεπής. Η μόνωση EPS μπορεί να χρησιμοποιηθεί στις περισσότερες επικλινείς στέγες. Η θέση του μονωτικού EPS μπορεί να είναι πάνω ή κάτω από την κατασκευή της σκεπής. Για τη μόνωση με EPS ανάμεσα στα δοκάρια της οροφής, έχουν αναπτυχθεί ειδικές λεπτομέρειες για να είναι δυνατή η χρήση του ακόμη και με τις διαφοροποιήσεις στο πλάτος μεταξύ των δοκαριών. Για τέτοιου είδους κατασκευές υπάρχουν στην αγορά πολλές διαφορετικές λύσεις με EPS. Μια επιπλέον επιλογή για τη μόνωση είναι η μορφή των προκατασκευασμένων πάνελ π.χ. διαρθρωτικά μεμονωμένα πάνελ (SIPS) ή πάνελ sandwich. Ειδικά στην περίπτωση στέγης με μικρή κλίση, η επιλογή της μόνωσης του ταβανιού ή της σοφίτας είναι πολύ συχνό φαινόμενο. Η αντοχή σε θλίψη του ΕPS που χρησιμοποιείται για τη μόνωση σε σοφίτες, καθιστά δυνατή την πρόσβαση στην περιοχή αυτή. Όταν γίνεται συντήρηση ή ανακαίνιση που περιλαμβάνει αντικατάσταση πλακιδίων, μπορεί να προστεθεί επιπλέον μόνωση πάνω από την υποδομή της σκεπής, πριν τοποθετηθούν τα νέα πλακάκια. Η επίδραση στους κατοίκους θα είναι μικρή, αφού ο εσωτερικός χώρος δεν επηρεάζεται.

Επίπεδη σκεπή

Όπως και ένα κτίριο με επικλινή σκεπή, έτσι και ένα κτίριο με επίπεδη σκεπή χάνει το 42% της θερμικής του ενέργειας μέσω της σκεπής. Η μόνωση με EPS μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τις περισσότερες κατασκευές είτε το υλικό υποστήριξης είναι ξύλο, είτε μέταλλο, είτε τσιμέντο. Η συντήρηση ή η ανακαίνιση μιας επίπεδης σκεπής είναι συχνά απαραίτητη εξαιτίας διαρροής μέσω της αδιάβροχης μεμβράνης. Η ήδη υπάρχουσα μόνωση EPS μπορεί να μείνει ως έχει, αφού δεν επηρεάζεται από την υγρασία και δεν θα σαπίσει ή θα επηρεαστεί από τη μούχλα. Μπορεί να προστεθεί επιπλέον μόνωση για να βελτιωθεί η θερμική απόδοση.

Το «EPS Cut-to-falls» χρησιμοποιείται για τη θερμική μόνωση νέων και ανακατασκευασμένων επίπεδων σκεπών. Με το πρόγραμμα CAD μπορούν να σχεδιαστούν συστήματα «cut-to-falls» που να εξασφαλίζουν την καλή αποστράγγιση των επίπεδων σκεπών. Μετά το σχεδιασμό και το κόψιμο με το πρόγραμμα CAD, πλάκες με σήμανση μπορούν να παραδοθούν στο σημείο κατασκευής και να συνοδεύονται από ένα σχέδιο κατασκευής για αυτόν που θα κάνει την εγκατάσταση.

Μόνωση τοίχου

Περίπου το 24% της θερμότητας ενός σπιτιού χωρίς μόνωση, χάνεται μέσω των τοίχων του. Ανάλογα με τις πρακτικές δόμησης που χρησιμοποιούνται κατά τόπους, η μόνωση του τοίχου μπορεί να είναι έξω ή μέσα στον εξωτερικό τοίχο ή στο κενό ανάμεσα στον εξωτερικό και εσωτερικό τοίχο. Τυπικά αν χρησιμοποιείται τσιμέντο ή κάτι παρόμοιο για την κατασκευή, η μόνωση τοποθετείται στο εξωτερικό μέρος του τοίχου. Μόνωση τοίχου μπορεί να τοποθετηθεί σε ήδη υπάρχοντα σπίτια με:

• - Τοποθέτηση πάνελ EPS στον εξωτερικό τοίχο και μετά εφαρμόζοντας γύψο ή άλλο διακοσμητικό τελείωμα από πάνω (ETICS)
• - Τοποθέτηση πάνελ EPS κάτω από το έδαφος (περιμετρικές πλάκες) με την ανάλογη αδιαβροχοποίηση
• - Εισαγωγή μεγάλης ποσότητας EPS χαλαρής πλήρωσης, μαζί με ένα κολλώδες μίγμα, στο πάνω μέρος της κοιλότητας του τοίχου ή μέσα από τρύπες στο πάνω μέρος του εξωτερικού τοίχου και επιτρέποντας στον αφρό να κυλήσει μέσα στην κοιλότητα και να την γεμίσει.
• - Προσκολλώντας πλάκες EPS με ενσωματωμένο τελείωμα από γύψο στην μια πρόσοψη (doublage) στο εσωτερικό του τοίχου
• - Κατασκευή συστήματος εξωτερικής θερμομόνωσης με EPS

Τα καινούρια κτίρια χρησιμοποιούν άλλες τεχνικές για να διασφαλίσουν την ολοκληρωμένη σωστή μόνωση των τοίχων. Αυτό γίνεται με τους εξής τρόπους:

• - Προκατασκευασμένα, αυτό-στηριζόμενα πάνελ με ενσωματωμένη μόνωση (SIPS)
• - Μονωμένα καλούπια σκυροδέματος [Insulated Concrete Forms (ICFs)]:

κατασκευάζεται ένα «σκελετός» από EPS με ένα κενό μεταξύ του εσωτερικού και εξωτερικού τοίχου το οποίο γεμίζεται με τσιμέντο. Η κατασκευή αυτή επιτρέπει την γρήγορη και αποτελεσματική δόμηση όπου η μόνωση αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του κτιρίου και εξασφαλίζει άριστες μονωτικές ιδιότητες.

- Κατασκευή συστήματος εξωτερικής θερμομόνωσης με EPS Mε τη μεγάλη ευελιξία σχεδιασμού που προσφέρει το EPS, υπάρχει ακόμη και η δυνατότητα να διατηρηθεί η όψη τούβλου, σε περίπτωση ανακαίνισης.

Παντελής Πατενιώτης
Πολιτικός Μηχανικός
Γενικός Διευθυντής Συνδέσμου

Βιβλιογραφία
[1] Towards very low energy buildings energy saving and CO2 emission reduction by changing
European building regulations to very low energy standards, Ole Michael Jensen ea, EuroACE,
2009
[2] The Passivhaus standard in European warm climates: design guidelines for comfortable low
energy homes.Part 1. A review of comfortable low energy homes.
Report from EC funded project Passive-on, ‘Marketable Passive Homes for Winter and Summer
Comfort’ EIE/04/091/S07.38644, 2004-‘07.
[3] First Steps: What Can be a Passive House in Your Region with Your Climate?, Passiv Haus
Institut, 2004
[4] IPPC Climate Change Synthesis Report , 2007
[5] Altbau moernisierng, Passiv.de_
[6] EU CEPHEUS project final report, 2001
[7] Retrofitting houses with insulation to reduce health inequalities, University of Otago, 2005
[8] U-Values for Better Energy Performance of Buildings, Ecofys, 2007
[9] The Passivhaus standard in European warm climates: design guidelines for comfortable low
energy homes. Part 1. A review of comfortable low energy homes.
Passive-on, 2007`
[10] Luftdicht ist Pflicht, Passivhaus Kompendium, 2007
[11] Energy Savings by Plastics Insulation, GUA, 2006
[12] Ref: EPS Insulation Mold Resistance (PDF request for at USA Ass`, to be added)
[13] Emission von Flammschutzmitteln, BAM, 2003
[14] Emmission tests on thermal insulation products with the intention to implement these tests
into EN standards, BAM, FIW, 2005
[15] Wirtschaftlichkeit van Wärmedämm-Massnahmen im Gebäudebestand,Passivhaus Institut,
GDI, 2005
[16] Mithubishi airconditioners, brochure 2009
[17] Insulation and thermal bridges, CESR TREES project presentation, 2005
[18] European Embedding of Passive Houses, PEP, 2008
[19] Passiefhuizen in Nederland, Builddesk, 2007
[20] Niedrigeneriehäuser unter Verwendung des Dämmstoffes Styropor, Fraunhofer , 1997
[21] Compromise on the recast of the EPBD (Energy Performance of Buildings Directive), EU
commission, November 2009
[22] 7 measures for two million jobs, report from the commission to the council and EU
parliament, EU commission, October 2009
[23] Climate map by Mc Kinsey, Vattenval, 2007
[24] Integrated Building design, Per Heiselberg,
Aalburg University, 2007