Επαναφορά των εξαιρέσεων στο βιοαέριο για περιοχές που έχουν ανάγκη ενίσχυσης ή για λόγους αύξησης της διείσδυσης των ΑΠΕ ζητά ο HABio

Να επανέλθουν οι εξαιρέσεις με κριτήρια που συνάδουν με το πνεύμα του αναπτυξιακού νόμου και να ισχύουν σε περιοχές που πράγματι έχουν ανάγκη ενίσχυσης για αναπτυξιακούς λόγους ή για λόγους αύξησης της διείσδυσης των ΑΠΕ ζητά ο Ελληνικός Σύνδεσμος Παραγωγών Βιοαερίου, στα πλαίσια της διαβούλευσης του ΕΣΕΚ.

Συγκεκριμένα, ο σύνδεσμος αναφέρει τα εξής:

Στην σελίδα 33 ΤΟΥ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΟΣ αναφέρεται:
«Ένα επιπρόσθετο εργαλείο χρηματοδότησης σταθμών ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας είναι ο Αναπτυξιακός Νόμος ν. 4399/2016. Ο συγκεκριμένος μηχανισμός προβλέπει τη θέσπιση πλαισίου για τη σύσταση καθεστώτων ενισχύσεων ιδιωτικών επενδύσεων για την περιφερειακή και οικονομική ανάπτυξη της χώρας. Η εφαρμογή των καθεστώτων ενισχύσεων πραγματοποιείται μέσω ενιαίου επενδυτικού σχεδίου των ενδιαφερόμενων επιχειρήσεων, ενώ οι κατηγορίες επιλέξιμων δαπανών των επενδυτικών σχεδίων περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων επενδυτικές δαπάνες για τη συμπαραγωγή ενέργειας υψηλής απόδοσης από ΑΠΕ και δαπάνες για παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ με σκοπό την κάλυψη των θερμικών και ψυκτικών αναγκών.
……..
Ειδικότερα ενισχύονται επενδυτικά σχέδια:
• Μικρών Υδροηλεκτρικών Σταθμών εγκατεστημένης ισχύος μέχρι 15MW.
• Μονάδων συμπαραγωγής ενέργειας υψηλής απόδοσης από ΑΠΕ.
• Υβριδικών σταθμών ΑΠΕ στα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά (ΜΔΝ) με εγγυημένη ισχύ μέχρι 5 MW.»

Η ειδική αναφορά στον Αναπτυξιακό Νόμο (Α.Ν.) έχει εξαφανιστεί από το ΚΥΡΙΩΣ ΚΕΙΜΕΝΟ και έχει αντικατασταθεί από πολυάριθμες αόριστες αναφορές σε αναπτυξιακά μέτρα.

Εικάζεται ότι η νέα ακύρωση των ευκαιριών συμβολής του Α.Ν. στη μάχη για την κλιματική ουδετερότητα πηγάζει από το «σύνδρομο» της αποφυγής διπλής ενίσχυσης που οδήγησε από το 2016 σε μέτρα πλήρους αποκλεισμού αυτών των ευκαιριών και που συνοψίζονται στα εξής:
• Την επιβολή του Συντελεστή Απομείωσης Κεφαλαίου (Σ.Α.Κ.) στο Ν. 4414/16 που ουσιαστικά απέκλειε την αξιοποίηση του Α.Ν, ακόμη και για επενδύσεις που εντάσσονταν στις εξαιρέσεις του Ν. 4399/16.
• Τη μη εφαρμογή των προβλέψεων για τις κατ’ εξαίρεση ενισχύσεις επενδύσεων που είτε δεν είχαν άλλη ενίσχυση (παραγωγή βιοκαυσίμων μη εντασσόμενων στο σύστημα υποχρεωτικής ανάμιξης – τυπική περίπτωση το βιομεθάνιο) είτε ανήκαν στην κατηγορία της εξοικονόμησης ενέργειας (ΣΗΘΥΑ) είτε είχαν μεγάλη συμβολή σε ειδικά προβλήματα ΑΠΕ (Υβριδικές στα ΜΔΝ, μικρά Υδροηλεκτρικά). Αυτές οι προβλέψεις υπήρχαν στο Ν. 4399/16, αλλά δεν ετέθησαν σε ισχύ από τις πράξεις εφαρμογής.

Όμως, θα πρέπει να επισημανθεί ότι οι ενισχύσεις του αναπτυξιακού νόμου υπηρετούν σκοπούς διαφορετικούς από αυτούς του Ν. 4414 (ενίσχυση ΑΠΕ). Ο νόμος αυτός ενθαρρύνει τις επενδύσεις που έχουν ως αποτέλεσμα την περιφερειακή και οικονομική ανάπτυξη (σχετ. Ν. 4399/2016, Άρθρο 1). Για την υπηρέτηση των σκοπών αυτών, η οποία αποδεικνύεται και ελέγχεται κατά περίπτωση κατά την διαδικασία αξιολόγησης της κάθε πρότασης πριν από την ένταξή της, προβλέπεται κεφαλαιακή ή άλλη ενίσχυση ως αποζημίωση για την τήρηση των κριτηρίων ένταξης (που δημιουργούν πρόσθετες επιβαρύνσεις σχετικές με τη χωροθέτηση, την λειτουργία, την περιβαλλοντική θωράκιση κλπ. της επένδυσης).

Η πρότασή μας είναι να επανέλθουν οι εξαιρέσεις με κριτήρια που συνάδουν με το πνεύμα του Α.Ν. και να ισχύουν σε περιοχές που πράγματι έχουν ανάγκη ενίσχυσης για αναπτυξιακούς λόγους ή για λόγους αύξησης της διείσδυσης των ΑΠΕ, και συγκεκριμένα:
• Στις περιοχές που υπέστησαν ή υφίστανται τις επιπτώσεις της απολιγνιτοποίησης (Δυτική Μακεδονία, Μεγαλόπολη, Αλιβέρι).
• Στα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά.

Η λήψη αυτού του μέτρου έχει ιδιαίτερη σημασία για τον τομέα της Βιομάζας διότι θα διευκολύνει την διείσδυσή της στο συνολικό ενεργειακό μίγμα των ΑΠΕ (για την ηλεκτροπαραγωγή προβλεπόμενη στις 1580 GWh για το 2030, για τις μεταφορές μόνο αορίστως προβλεπόμενη). Οι προς εξαίρεση επενδύσεις σχετικές με τη Βιομάζα είναι:
• Οι υβριδικές μονάδες με βάση το Βιοαέριο (αποθήκευση – ετεροχρονισμός παραγωγής)
• Η παραγωγή Βιομεθανίου για μεταφορές.
• Η ΣΗΘΥΑ από ΑΠΕ (Βιομεθάνιο, Βιορρευστά, μελλοντικά Υδρογόνο)
• Υποκατάσταση λιγνίτη από καιόμενη Βιομάζα ή Βιομεθάνιο προερχόμενο από Αναερόβια Χώνευση ή Αεριοποίηση.
• Χρήση στερεής Βιομάζας και Βιομεθανίου στον τομέα της Θέρμανσης – Ψύξης.

Οι επενδύσεις Βιομάζας έχουν με απόσταση το μεγαλύτερο συντελεστή άμεσων και έμμεσων θέσεων εργασίας σε σχέση με όλες τις άλλες ΑΠΕ, θέσεις εργασίας διαρκείας επειδή αφορούν τη λειτουργία και σχετίζονται με τον κύκλο παραγωγής, συλλογής, διακίνησης της Βιομάζας, καθώς και την ίδια τη διαδικασία παραγωγής. Στις έμμεσες θέσεις εργασίας συμπεριλαμβάνεται και η αναζωογόνηση αγροτικών τομέων που επωφελούνται από τα δευτερογενή προϊόντα (συμπαραγόμενη θερμότητα, νερό άρδευσης, οργανικά λιπάσματα – εδαφοβελτιωτικά).

ΤΟ ΜΕΘΑΝΙΟ ΩΣ ΑΕΡΙΟ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ. ΠΕΡΙΣΤΟΛΗ ΕΚΠΟΜΠΩΝ.

Εθνικοί ενεργειακοί και περιβαλλοντικοί στόχοι, σελ.29+

Ο στόχος της μείωσης των αερίων θερμοκηπίου είναι 32% σε σχέση με το 1990 (Πιν. 2,σελ. 33). Βέβαια, το Green Deal που ανακοινώθηκε προχθές ανέβασε αυτό το στόχο στο 50-55%:
By summer 2020, the Commission will present an impact assessed plan to increase the EU’s greenhouse gas emission reductions target for 2030 to at least 50% and towards 55% compared with 1990 levels in a responsible way (σελ. 4).
Με άλλα λόγια, σε λιγότερο από ένα χρόνο ο πήχυς θα ανέβει και θα χρειαστεί νέα αναθεώρηση του ΕΣΕΚ.

Θα θέλαμε να επισημάνουμε κάποια μέτρα μείωσης που δεν περιλαμβάνονται στα άμεσα μετρήσιμα (παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ), αλλά έχουν σημαντική συμβολή στη μείωση των αερίων θερμοκηπίου:

Τα μέτρα μείωσης των αερίων θερμοκηπίου περιορίζονται στο διοξείδιο του άνθρακα, ενώ δεν γίνεται αναφορά στο μεθάνιο, Το μεθάνιο όμως αποτελεί ισχυρότατο αέριο θερμοκηπίου, τουλάχιστον 25 φορές ισχυρότερο από το διοξείδιο του άνθρακα.

1. Το πρόβλημα πιθανόν να μην είναι τόσο έντονο στην υπόλοιπη ΕΕ, κυρίως επειδή υπάρχουν ελάχιστοι ΧΥΤΑ, η δε ανάπτυξη φυσικής αναερόβιας είναι λιγότερο έντονη λόγω χαμηλότερων θερμοκρασιών και μέτρων πρόληψης. Όμως στην Ελλάδα:
• Στους ΧΥΤΑ όπου γίνεται συλλογή του μεθανίου προς ενεργειακή αξιοποίηση ή καύση υπάρχει μεγάλος χρόνος πριν από την κάλυψη κατά τον οποίο αναπτύσσεται αναερόβια χώνευση και απελευθέρωση μεθανίου στην ατμόσφαιρα.
• Αλλά και μετά την κάλυψη, υπάρχουν σοβαρές διαρροές μεθανίου.
• Στους εκατοντάδες δε μη καλυμμένους ΧΥΤΑ και ΧΑΔΑ η παραγωγή μεθανίου είναι μεγάλης κλίμακας.

2. Οι άμεσα ανθρωπογενείς πηγές ανεξέλεγκτων εκπομπών μεθανίου σχετίζονται κατά κύριο λόγο με την ανάπτυξη αναερόβιας χώνευσης σε χώρους προσωρινής αποθήκευσης ή/και τελικής διάθεσης αποβλήτων κτηνοτροφίας και αστικών λυμάτων και απορριμμάτων. Χαρακτηριστικές περιπτώσεις είναι (α) οι δεξαμενές – σωροί κτηνοτροφικών λυμάτων, κυρίως βοοειδών και χοίρων, (β) τα κέντρα επεξεργασίας λυμάτων και (γ) οι ΧΥΤΑ / ΧΑΔΑ.

Είναι δυνατή η περιστολή των ανεξέλεγκτων εκπομπών από τις πηγές αυτές με τους εξής τρόπους:
(α) Σταδιακή εγκατάλειψη της εφαρμογής «φυσικής» αναερόβιας χώνευσης ως μεθόδου διάθεσης κτηνοτροφικών αποβλήτων (Κώδικας «ορθής» γεωργικής πρακτικής, εδ. Γ.5, ΦΕΚ 1709/17-8-15).
(β) Δημιουργία κινήτρων για την ίδρυση μονάδων ελεγχόμενης παραγωγής βιοαερίου με Α.Χ. και τελική χρήση του βιοαερίου για παραγωγή ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας ή καυσίμου μεταφορών. Πλην των μέτρων ενίσχυσης του Ν. 4414 μπορούν να δοθούν και κίνητρα ενίσχυσης κεφαλαίου μέσω του αναπτυξιακού ή άλλων ειδικών νόμων. Η διπλή ενίσχυση που προκύπτει είναι απόλυτα δικαιολογημένη, δεδομένου του διπλού ρόλου περιστολής εκπομπών θερμοκηπίου (διοξείδιο του άνθρακα και μεθάνιο).
(β) Κίνητρα αναερόβιας επεξεργασίας της οργανικής ιλύος των κέντρων επεξεργασίας λυμάτων είτε επιτόπου είτε με την μεταφορά της σε μονάδες βιοαερίου (τροποποίηση θεσμικού πλαισίου, εξομοίωση των τιμών αναφοράς ηλεκτρικής ενέργειας με αυτές των άλλων οργανικών πρώτων υλών των κατηγοριών 11 και 12 του Ν. 4414).
(γ) Κίνητρα για την ανάπτυξη συστημάτων συλλογής και αξιοποίησης του εκλυόμενου βιοαερίου σε μικρούς και μεσαίους ΧΥΤΑ (τροποποίηση θεσμικού πλαισίου, εξομοίωση των τιμών αναφοράς ηλεκτρικής ενέργειας με αυτές των άλλων οργανικών πρώτων υλών των κατηγοριών 11 και 12 του Ν. 4414).
(δ) Κίνητρα για την δυνατότητα συλλογής ή διαχωρισμού του οργανικού κλάσματος των απορριμμάτων είτε στην πηγή είτε σε κέντρα διαχωρισμού και αναερόβιας επεξεργασίας του και την μεταφορά του σε μονάδες βιοαερίου (τροποποίηση θεσμικού πλαισίου, εξομοίωση των τιμών αναφοράς ηλεκτρικής ενέργειας με αυτές των άλλων οργανικών πρώτων υλών των κατηγοριών 11 και 12 του Ν. 4414).
3. Επίσης υπάρχει το διοξείδιο του άνθρακα που χρησιμοποιείται στα αναψυκτικά και αλκοολούχα ποτά (κυρίως μπύρα). Πολλές βιομηχανίες του τομέα αυτού χρησιμοποιούν διοξείδιο που προέρχεται από ζύμωση ή αναερόβια χώνευση, μειώνοντας έτσι το αποτύπωμα αερίων θερμοκηπίου των προϊόντων τους. Θα μπορούσε αυτή η διαδικασία να καταστεί υποχρεωτική. Άλλωστε, στην ίδια λογική κινείται και η απαγόρευση φθοριούχων αερίων (ΕΣΕΚ, σελ. 88).
4. Ανάλογη πρόβλεψη θα μπορούσε να υπάρξει και για άλλες χρήσεις του διοξειδίου, όπως για παράδειγμα την πυρόσβεση, τον ξηρό πάγο κλπ.

ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΤΟΥ ΒΙΟΑΕΡΙΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΒΙΟΜΑΖΑΣ

4.3.1.3. Εξέλιξη της ηλεκτροπαραγωγής

Στη σελίδα 258 γίνεται μια σωστή επισήμανση:

«Αξίζει να γίνει και ειδική αναφορά στη νέα ισχύ ΑΠΕ που αναμένεται να εγκατασταθεί από μονάδες με χαρακτηριστικά πλήρως κατανεμόμενης ηλεκτροπαραγωγής (δηλαδή σταθμοί με εκμετάλλευση γεωθερμικών
πεδίων, βιομάζας και βιοαερίου) όπου και προβλέπεται μέχρι το έτος 2030 να έχουν σχεδόν πενταπλασιάσει τη σημερινή εγκατεστημένη ισχύ τους. Οι σταθμοί αυτοί είναι απαραίτητοι για την εύρυθμη λειτουργία του εγχώριου ηλεκτρικού συστήματος, λαμβάνοντας υπόψη και τα αναμενόμενα μεγάλα μεγέθη ηλεκτροπαραγωγής από μεταβλητές ΑΠΕ, ώστε να μπορούν λειτουργούν και ως εξισορροπητικά φορτία σε χρονικές στιγμές που αυτό θα απαιτείται. Η ανάπτυξη αυτής της κατηγορίας σταθμών ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ, αποτελεί μια επιπρόσθετη πρόκληση αναφορικά με την ανάπτυξη του ενεργειακού συστήματος γιατί απαιτεί σε τοπικό επίπεδο βέλτιστο συντονισμό τόσο στη φάση της αδειοδότησης και κατασκευής όσο και στη φάση της λειτουργίας των σταθμών αυτών, ενώ πρέπει να επισημανθεί και ότι αφορά σταθμούς ΑΠΕ με τη μεγαλύτερη εγχώρια προστιθέμενη αξία μεταξύ των τεχνολογιών ΑΠΕ στο πλαίσιο της χρονικής περιόδου λειτουργίας τους»

Στη σελίδα 36 γίνεται η αισιόδοξη πρόβλεψη ότι η συμβολή της βιοενέργειας στην ηλεκτροπαραγωγή θα είναι το 2030 1580 GWh (μειωμένη σε σχέση με στο προηγούμενο ΕΣΕΚ όπου ήταν 1740 GWh).

Είναι απορίας άξιο από που αντλείται αυτή η εκτίμηση, όταν:
• Μεταξύ 2010 και 2018 η αύξηση ήταν από περίπου 150 GWh σε 300 GWh.
• Στην σχετικά πρόσφατη νομοθεσία (2016) μόνον αντικίνητρα υπήρξαν σε σχέση με την προηγούμενη κατάσταση (μείωση τιμών αναφοράς, αποκλεισμός από ενίσχυση από τον αναπτυξιακό, εφαρμογή διαφορικής προσαύξησης, προοπτική ένταξης σε καθεστώς δημοπρασιών που χαρακτηρίζει ώριμες και ανταγωνιστικές ΑΠΕ κλπ.).
• Το καθεστώς και οι πρακτικές για την παροχή δυνατοτήτων σύνδεσης στο δίκτυο εξακολουθεί να είναι εχθρικό και να μην αναγνωρίζει τις ιδιαιτερότητες των μονάδων ελεγχόμενης παραγωγής (βλ. παραπάνω παρ. 2). Αποτέλεσμα αυτού είναι στη μισή Ελλάδα (Ήπειρος, Δ. Στερεά, Πελοπόννησος, Νησιά πλην Κρήτης), η Βιοενέργεια να είναι ουσιαστικά αποκλεισμένη από πρόσβαση στο δίκτυο.
• Η αβεβαιότητα για τους επενδυτές στους τομείς αυτούς έχει επιταθεί με την ρήτρα δυνατότητας αλλαγής των ΤΑ (Τιμές Αναφοράς, άλλως Ταρίφες) με απλή υπουργική απόφαση (άρθρο 4, παρ. 5 του Ν. 4414). Οι αποφάσεις αυτές είναι εφαρμοστέες 2 έτη μετά την λήψη τους, τη στιγμή που ο μέσος χρόνος ωρίμανσης (από την αίτηση στον ΔΕΔΔΗΕ μέχρι την ενεργοποίηση της) κάθε μονάδας βιοαερίου – βιομάζας είναι 3,7 έτη (στοιχείο από τον πίνακα αιτήσεων του ΔΕΔΔΗΕ).
• Σε όλο το κείμενο του «Εθνικού σχεδίου» δεν υπάρχει ουδεμία αναφορά σε προοπτικές ή μέτρα βελτίωσης της κατάστασης. Αντίθετα, υπάρχει χαρακτηριστική έλλειψη αναφοράς στο βιοαέριο και τη βιομάζα σε διάφορα επιμέρους σημεία του σχεδίου.

Αλλά το σημαντικότερο είναι κατά τον επόμενο χρόνο, οπότε θα πρέπει να προωθηθούν τα μέτρα ενίσχυσης των ΑΠΕ με νομοθετικές και ρυθμιστικές αποφάσεις, να αρθούν οι παρεμποδιστικοί παράγοντες ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι του 2030 και, το κυριότερο, να μπουν οι βάσεις για το πιο δύσκολο στόχο που είναι η πλήρης κλιματική ουδετερότητα το 2050.

Πηγή:energypress.gr