Στα τέλη Ιουνίου το μάστερ πλαν για Δ. Μακεδονία-Μεγαλόπολη - Φέτος θα λάβουν 190 εκ. ευρώ από τέλος λιγνίτη - πράσινο ταμείο και 4,4 δις. μακροπρόθεσμα

Οι εθνικοί, κοινοτικοί και ιδιωτικοί πόροι που θα συγκεντρωθούν για τη στήριξη των λιγνιτικών περιοχών της χώρας μας θα διατεθούν σε δύο χρονικές περιόδους, όπως ανακοινώθηκε σήμερα από τον υπουργό ΠΕΝ, Κωστή Χατζηδάκης και τον υφυπουργό, Γεράσιμο Θωμά, μετά την πρώτη συνεδρίαση της διϋπουργικής επιτροπής, παρουσία της Επιτρόπου Περ. Πολιτικής, Ελίζας Φερέιρα.

Η επιτροπή συνεδρίασε για την εκπόνηση του Εθνικού Προγράμματος Δίκαιης Μετάβασης των περιοχών της Δυτικής Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης υπό τον υπουργό Κωστή Χατζηδάκη και τη συμμετοχή των υπουργών Οικονομικών Χρήστο Σταϊκούρα, Εσωτερικών Τάκη Θεωδορικάκο, Ανάπτυξης Άδωνι Γεωργιάδη, Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Μάκη Βορίδη.

Σύμφωνα με τον κ. Χατζηδάκη η διυπουργική επιτροπή θα έχει έτοιμο στα τέλη του Ιουνίου το βασικό σχέδιο για τη διαδικασία της απολιγνιτοποίησης. «Πρόκειται για ένα πλήρες σχέδιο που θα αντιμετωπίζει τις επιπτώσεις του κλεισίματος των λιγνιτικών σταθμών» αλλά και θα θέτει νέες αναπτυξιακές βάσεις στην περιοχή.

Από την πλευρά της, η Φερέιρα συνεχάρη την κυβέρνηση για την «τολμηρή» απόφασή να κλείσει νωρίτερα τις λιγνιτικές μονάδες. Η ίδια περιέγραψε ότι στο πλαίσιο του Green Deal της Κομισιόν δημιουργείται το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης που θα αφορά τις λιγνιτικές περιοχές με συνολικό κονδύλι 7,5 δις. ευρώ για τις συγκεκριμένες περιφέρειες της Ε.Ε. Το Ταμείο αυτό θα λειτουργήσει από το 2021.

Ο υπουργός έκανε γωστό πως υπάρχουν προσβάσεις σε κοινοτικό χρήμα (Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, ΕΣΠΑ, ΕΤΕπ. και Πακέτο Γιούνκερ) με την Ελλάδα να μπορεί να αντλήσει ποσά της τάξης των 3,7 με 4,4 δις. ευρώ για τις λιγνιτικές περιοχές. Παράλληλα θα υπάρξουν και χρηματοδοτήσεις από την Εθνική Αναπτυξιακή Τράπεζα.

Για φέτος σύμφωνα με την ηγεσία του ΥΠΕΝ θα διατεθούν πόροι από το τέλος λιγνίτη ύψους 130 εκ. ευρώ και το Πράσινο Ταμείο 60 εκ. ευρώ.

Η Επίτροπος απέφυγε να απαντήσει ως προς τι ποσό δικαιούται η Ελλάδα από το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης των 7,5 δις. ευρώ, σημειώνοντας ότι έχουν θεσπιστεί κριτήρια και δείκτες ανάλογα με την ένταση της λιγνιτικής εργασίας, τις εκπομπές βιομηχανικών ρύπων καθώς και με κοινωνικά κριτήρια.

Ακολουθούν αναλυτικότερα οι δηλώσεις μετά το πέρας της συνάντησης:

Χατζηδάκης: Μελέτη από Παγκόσμια Τράπεζα και άλλους φορείς για το Master plan

Η Διυπουργική Επιτροπή ξεκίνησε σήμερα τη δουλειά της. Στη σημερινή, πρώτη συνεδρίαση έγινε μια γενική επισκόπηση των κατευθύνσεων και αποφασίστηκε ο τρόπος με τον οποίο θα εργαστούμε σε στενή συνεργασία με τη Συντονιστική Επιτροπή που θα λειτουργεί παράλληλα και θα υποστηρίζει την Διυπουργική Επιτροπή. Στόχος είναι μέχρι τα τέλη Ιουνίου να καταλήξουμε σε ένα masterplan, έτσι ώστε να  μην υπάρξουν δυσμενείς συνέπειες λόγω της απολιγνιτοποίησης στην Περιφέρεις της Δυτικής Μακεδονίας και στην περιοχή της Μεγαλόπολης. Η εν λόγω Επιτροπή συστάθηκε επειδή γιατί το ζήτημα ξεπερνάει το ΥΠΕΝ και είναι προτεραιότητα του ίδιου του Πρωθυπουργού να υπάρξει ένα πλήρες σχέδιο για τις επιπτώσεις τις απολιγνιτοποίησης. 

Η Ευρωπαϊκή διάσταση του ζητήματος είναι πολύ σημαντική διότι προφανώς προσδοκούμε στη στήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέσω του κοινοτικού προϋπολογισμού και του Ταμείου για τη Δίκαιη Μετάβαση, αλλά και φυσικά μέσω της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων.  Είμαι ευτυχής για το ότι η κα Ferreira είναι σήμερα μαζί μας για δύο ακόμα λόγους. Πρώτον, γιατί τυχαίνει να τη γνωρίζω καλά από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Και δεύτερον, γιατί αποφάσισε η πρώτη της επίσκεψη μετά την ανάληψη των καθηκόντων της να είναι στην Ελλάδα. Μαζί   θα εργαστούμε για να αντιμετωπίσουμε τις συνέπειες της απολιγνιτοποίησης στην πατρίδα μας. 

 Για τη χρηματοδότηση του σχεδίου Δίκαιης Μετάβασης

Διευκρινίζοντας το πώς θα συνεισφέρει η Ευρωπαϊκή Ένωση στη υλοποίηση του masterplan της Δίκαιης Μετάβασης, ο κ. Χατζηδάκης έκανε λόγο για χρηματοδότηση τριών κατηγοριών: «Μιλάμε για χρήματα που θα προέλθουν από το Just Transition Fund  που είναι καινούργιο χρήμα. Θα είναι τα χρήματα τα οποία θα έρθουν από το ΕΣΠΑ και προφανώς στην κατανομή του ΕΣΠΑ θα ληφθεί σοβαρά υπόψιν η απολιγνιτοποίηση. Και θα υπάρχει χρηματοδότηση μέσω διαφόρων μηχανισμών της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων κτλ. Παράλληλα, θα υπάρχουν και ελληνικοί πόροι, δημόσιοι πόροι, μέσω της Αναπτυξιακής Τράπεζας της δικής μας ή άλλων μηχανισμών, όπως για παράδειγμα το Πράσινο Ταμείο και  φυσικά ιδιωτικοί πόροι. Βάσει αυτών των υπολογισμών, υπολογίζεται ότι τα χρήματα τα οποία θα δοθούν μέχρι το 2027 για την απολιγνιτοποίηση και τις συνέπειές της είναι από 3,7 δισ. μέχρι 4,4 δισ. ευρώ. Άρα μιλάμε ταυτόχρονα για πόρους από τις Βρυξέλλες μέσω των Διαρθρωτικών Ταμείων, μέσω του Just Transition Fund, μέσω της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων και μιλάμε και για εθνικούς πόρους δημόσιους και ιδιωτικούς.

Πώς θα κατανεμηθούν αυτά; Ο κόσμος χρειάστηκε επτά μέρες. Δεν έχουν τελειώσει ακόμα οι διαπραγματεύσεις. Έχουμε τάξει στους εαυτούς μας προθεσμία μέχρι το τέλος του πρώτου εξαμήνου του 2020. Όλα θα πρέπει να γίνουν συντεταγμένα. Ήδη εργάζεται προς αυτή την κατεύθυνση η Παγκόσμια Τράπεζα με σχετική μελέτη, όμως η Επιτροπή θα προχωρήσει στην ανάθεση μελετών και σε άλλους φορείς, έτσι ώστε να δούμε το θέμα πιο σφαιρικά. Στη  βάση των μελετών και των διαβουλεύσεων που θα κάνουμε στις λιγνιτικές περιοχές θα καταλήξουμε στο σχέδιο που δεν θα φυσικά μόνο στα ενεργειακά ζητήματα, αλλά συνολικά στην αναπτυξιακή πορεία των περιοχών αυτών, είτε μιλάμε για βιομηχανία είτε για γεωργία,  είτε για αγροτουρισμό είτε για άλλες δραστηριότητες.

Ferreira: Να γίνει θετικό παράδειγμα προς μίμηση

Θα ήθελα να συγχαρώ την ελληνική κυβέρνηση για τις έξυπνες και γενναίες αποφάσεις που έλαβε. Η απολιγνιτοποίηση είναι απόλυτη ανάγκη. Δεν λέμε φυσικά ότι η μετάβαση είναι εύκολη υπόθεση. Είναι πολύπλοκη διαδικασία, αλλά διαχειρίσιμη. Έχουμε βιώσει παρόμοιους μετασχηματισμούς και αλλαγές στην Ευρώπη και σε άλλα μέρη του κόσμου, στην κλωστοϋφαντουργία, στη χαλυβουργία, στα ναυπηγεία. Η Πολιτική Συνοχής της ΕΕ θα συμβάλει στην μετάβαση. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε αυτή την εβδομάδα να δημιουργήσει ένα νέο ταμείο με φρέσκο χρήμα (σ.σ. Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης), ύψους 7,5 δις. ευρώ που δεν προέρχεται από τα Ταμεία Συνοχής ή την ΚΑΠ και θα πρέπει να συνδυαστεί με τους πόρους από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης σε κάθε χώρα ώστε να γίνει ένα εργαλείο που μπορεί να κινητοποιήσει επενδύσεις της τάξης των 100 δις. ευρώ που θα αντιμετωπίσουν άμεσα τις κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις αυτού του τεράστιου μετασχηματισμού σε πολλές περιοχές.

Οπότε αυτό που πρέπει να κάνουμε τώρα και γι αυτό το λόγο συνεργαζόμαστε στενά οι εθνικές κυβερνήσεις, οι τοπικές αρχές και φορείς και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, είμαστε όλοι μαζί και εργαζόμαστε πάνω στις λεπτομέρειες αυτού του σχεδίου που θα επιτύχει τη μετάβαση με ελαχιστοποίηση του κόστους για τους κατοίκους των περιοχών αυτών  και δημιουργώντας νέες, βιώσιμες σε μεσο-μακροπρόθεσμο ορίζοντα ευκαιρίες.

Είμαι ευγνώμων που με καλέσατε να επισκεφθούμε την περιοχή και να συνεργαστούμε με τους ανθρώπους επιτόπου. Και είμαι βέβαιη ότι αν το κάνουμε σωστά, θα είναι ένα από θετικά παραδείγματα προς μίμηση σε άλλες χώρες της Ευρώπης.

Θωμάς: Πιθανά φορολογικά κίνητρα για νέες επιχειρήσεις

Το Εθνικό Πρόγραμμα Δίκαιης Μετάβασης, όπως θα αρχίσουμε να λέμε το master plan  θα έχει τη διακυβέρνηση και τη δομή κατά κάποιο τρόπο του Ταμείου Συνοχής. Θα έχει επιχειρησιακά προγράμματα και κυρίως θα εστιασθεί στη δίκαιη μετάβαση και τις πράσινες επενδύσεις. Θα καλύψει ως  επιλέξιμες δαπάνες για να στηριχθούν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις σε όλους τους τομείς, αγροτικό, μεταποιητικό και υπηρεσίες, θα στηρίξει δράσεις έρευνας και τεχνολογίας, επανεκπαίδευσης εργαζομένων και φυσικά projects ενεργειακής αναβάθμισης και ΑΠΕ. Θα καλύψει δηλαδή δραστηριότητες που θα δώσουν ένα καινούριο αναπτυξιακό μείγμα με έμφαση στην πράσινη ανάπτυξη. Θα μπορεί να καλύψει και μεγάλα projects, είτε σαν Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης είτε ως συμπληρωματικοί πόροι που θα δοθούν, όπως και συνεχίζονται και δίνονται τώρα από τα κανονικά ΕΣΠΑ. 

Συζητάμε επίσης μια σειρά άλλων κινήτρων που θα είναι στο Εθνικό Πρόγραμμα Δίκαιης Μετάβασης. Είναι πιθανό να δώσουμε φορολογικά κίνητρα για καινούριες επιχειρήσεις. Επομένως η προσπάθεια είναι συνολική.  Το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης θα υπάρχει από το 2021 και μετά. Εμείς θα το ετοιμάσουμε το σχέδιο το καλοκαίρι του 2020 γιατί θέλουμε να κάνουμε τη διαβούλευση και πρέπει να έχουμε το feedback της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, για να μπορούμε να είμαστε έτοιμοι να προχωρήσουμε την 1η Ιανουαρίου 2021. 

Για το 2020, τον χρόνο που τρέχει, δεν σημαίνει ότι δεν θα γίνει κάτι άμεσα για τις τοπικές κοινωνίες. Το 2020 θα χρησιμοποιήσουμε τους πόρους του παρόντος ΕΣΠΑ, οι οποίοι ακόμα δεν έχουν όλοι χρησιμοποιηθεί. Δεύτερον, θα χρησιμοποιήσουμε το τέλος της ΔΕΗ, το οποίο είναι 130 εκατ. ευρώ, πόροι που θα δοθούν φέτος σε αυτές τις περιοχές. Και θα χρησιμοποιήσουμε τα ταμεία του Πράσινου Ταμείου, τα οποία έχουμε, γύρω στα 60 εκατ. ευρώ. Επομένως, το εθνικό πρόγραμμά μας και το ευρωπαϊκό -γιατί δουλεύουμε μαζί- θα είναι εμπροσθοβαρές και από πλευράς χρημάτων και θα μας επιτρέψει, επίσης, να ωριμάσουμε τα projects και τις δράσεις που θέλουμε να κάνουμε σε συνεργασία με την Ευρώπη αλλά και τις τοπικές κοινωνίες. 

Πηγή:energypress.gr