Γ. Φιντικάκης: H «μητέρα» των μαχών - Συνωστισμός μνηστήρων για τη ΔΕΠΑ
Σε θέση μάχης βρίσκονται όλοι οι εγχώριοι παίκτες για την ΔΕΠΑ Εμπορίας. Το εναρκτήριο λάκτισμα έναρξης του διαγωνισμού δόθηκε χθες, ωστόσο η πραγματική μάχη θα δοθεί μετά το καλοκαίρι, όταν οι πραγματικά ενδιαφερόμενοι θα κληθούν να ανοίξουν τα χαρτιά τους και να υποβάλουν τιμήματα.
Σαν διακύβευμα είναι τεράστιο και εξηγεί τον συνωστισμό γύρω από το 65% της ΔΕΠΑ Εμπορίας όλων των μεγάλων εγχώριων ενεργειακών ομίλων, δηλαδή της Mytilineos, των ΕΛΠΕ, της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, της Motor Oil και του ομίλου Κοπελούζου. Η απόκτηση της ΔΕΠΑ θα αλλάξει όχι μόνο τον ενεργειακό, αλλά και τον ίδιο τον επιχειρηματικό χάρτη της χώρας, αφού όποιος κερδίσει το διαγωνισμό, γίνεται ο αδιαμφισβήτητος κυρίαρχος της αγοράς φυσικού αερίου για δεκαετίες.
Σε πρώτη φάση, οι «μνηστήρες» καλούνται από το Ταμείο Ιδιωτικοποιήσεων να εκδηλώσουν μη δεσμευτικό ενδιαφέρον μέχρι τις 6 Μαρτίου, επειδή ωστόσο πρόκειται για μια «βαριά» αποκρατικοποίηση, θα απαιτηθούν τουλάχιστον πέντε - έξι μήνες, προτού έρθει η ώρα των τελικών δεσμευτικών προσφορών. Σε αυτή πάντως την φάση, οι εγχώριοι παίκτες εξετάζουν το αν θα κατέβουν μόνοι τους στον διαγωνισμό ή από κοινού με κάποιον ισχυρό partner, δίχως ακόμη να έχουν οριστικοποιηθεί τα τελικά σχήματα.
Στο κείμενο του διαγωνισμού που δημοσιεύθηκε χθες υπάρχει και ειδικός όρος, ότι αν τα ΕΛΠΕ που κατέχουν το 35% της ΔΕΠΑ δεν αναδειχθούν νικητές στο διαγωνισμό, τότε θα μπορούν να πουλήσουν το μερίδιο τους στο νικητή, με ποσοστό έκπτωσης. Έχει υπογραφεί μάλιστα και σχετικό μνημόνιο συνεργασίας με το ΤΑΙΠΕΔ. Σε μια τέτοια περίπτωση ο προτιμητέος επενδυτής θα έχει το δικαίωμα να αποκτήσει και τις μετοχές που κατέχουν τα ΕΛΠΕ στη ΔΕΠΑ Εμπορίας, αποκτώντας έτσι το σύνολο (100%) των μετοχών της εταιρείας.
Στόχος όλων είναι καταρχήν ο έλεγχος της Εταιρείας Παροχής Αερίου Αττικής, της νούμερο ένα εταιρείας λιανικής στο φυσικό αέριο που αποτελεί και την μεγάλη «προίκα» του χαρτοφυλακίου της ΔΕΠΑ. Απόκτηση της ΕΠΑ Αττικής σημαίνει ότι στα χέρια του νικητή περνά ένα πελατολόγιο 400.000 νοικοκυριών και 9.000 επαγγελματιών, μαζί με ένα συνεχώς διευρυνόμενο δίκτυο εντός και εκτός Λεκανοπεδίου.
Στο βασικό κίνητρο που λέγεται λιανική, πρέπει να προσθέσει κανείς και την χονδρεμπορική δραστηριότητα της ΔΕΠΑ, που παρ’ ότι έχει συρρικνωθεί στο 40%, εντούτοις παρουσιάζει ισχυρό ενδιαφέρον καθώς η αγορά φυσικού αερίου αναπτύσσεται αλματωδώς, τόσο στην Ελλάδα, όσο κυρίως στα Βαλκάνια και την ΝΑ Ευρώπη.
Το κίνητρο για την απόκτηση της ΔΕΠΑ δεν είναι η μικρή ελληνική αγορά, αλλά οι αυξανόμενες εξαγωγικές ευκαιρίες που παρουσιάζουν για τις εγχώριες επιχειρήσεις τα Βαλκάνια. Είναι οι προοπτικές που δημιουργούν η έναρξη της εμπορικής λειτουργίας του αγωγού ΤΑΡ (2020), του ελληνοβουλγαρικού (2021), ο προωθούμενος πλωτός σταθμός αποθήκευσης υγροποιημένου αερίου LNG στην Αλεξανδρούπολη (2022), και τα σχέδια για την κατασκευή της πρώτης υπόγειας αποθήκης αερίου στην Ελλάδα, στο εξαντληθέν κοίτασμα της Νοτίου Καβάλας.
Το τοπίο δεν είναι ανέφελο. Ένα μεγάλο «αγκάθι» που αν δεν επιλυθεί γρήγορα, απειλεί να επηρεάσει τα τιμήματα, λέγεται ELFE, δηλαδή σχετίζεται με την λιπασματοβιομηχανία συμφερόντων Λαυρεντιάδη. Το τελευταίο επεισόδιο στην δικαστική διαμάχη των δύο εταιρειών δόθηκε την περασμένη εβδομάδα, όταν η ΔΕΠΑ προσέφυγε στο Εφετείο κατά απόφασης του Πρωτοδικείου του Οκτωβρίου 2019, που δικαίωνε την ELFE, καλώντας την πρώτη να της επιστρέψει ποσά, ύψους 63 εκατ ευρώ, επειδή, σύμφωνα με το δικαστήριο, ο τρόπος τιμολόγησης του φυσικού αερίου γίνεται με καταχρηστικό τρόπο. Σύμφωνα με εκείνη την απόφαση που είχε ληφθεί κατόπιν προσφυγής της ELFE, το Πρωτοδικείο αμφισβητεί τη φόρμουλα της ρωσικής GAZPROM, που συνδέει τις τιμές του αερίου με ρήτρα πετρελαίου (oil index), την οποία η ΔΕΠΑ μετακυλίει στους πελάτες της, θεωρώντας ότι αυτή πλήττει τον ανταγωνισμό και προσθέτοντας έτσι ένα νέο επεισόδιο στη διελκυστίνδα μεταξύ των δύο εταιρειών.
Το διακύβευμα δεν είναι μικρό και όσο παραμένει, θα συνιστά «αγκάθι» στα πλευρά της ιδιωτικοποίησης. Στο κακό σενάριο που τελεσιδικήσει η δικαστική απόφαση, θα μπορούσαν να εγείρουν απαιτήσεις κατά της ΔΕΠΑ κι άλλοι μεγάλοι πελάτες της, αμφισβητώντας τη ρωσική φόρμουλα, και ζητώντας επανυπολογισμό των κατά καιρούς χρεώσεών τους. Η διοίκηση της ΔΕΠΑ ελπίζει ωστόσο σε γρήγορη εκδίκαση από το Εφετείο προκειμένου να αρθεί η αβεβαιότητα, η οποία αναγνωρίζει ότι συνιστά πρόβλημα για την ιδιωτικοποίηση, εκτιμώντας ότι θα δικαιωθεί αφού η φόρμουλα υπολογισμού της GAZPROM δεν είναι ελληνική πατέντα, παρά αφορά σε εκατοντάδες συμβόλαια με πελάτες της ρωσικής εταιρείας από την Βουλγαρία και την Ρουμανία έως την Ουγγαρία και αλλού.
Κλειδί επίσης για την διαμόρφωση των τιμημάτων, εκτός από όλα τα παραπάνω, θα είναι και τα μακροπρόθεσμα συμβόλαια της ΔΕΠΑ με τους διεθνείς προμηθευτές της, δηλαδή τους Ρώσους, τους Αζέρους, τους Αλγερινούς και τους Τούρκους. Δεν έχει περάσει πολύς καιρός από τότε που η διοίκηση της εταιρείας προχώρησε σε επαναδιαπραγμάτευση των τιμών με τους παραπάνω προμηθευτές, όπως με την GAZPROM. Εάν αποδειχθεί ότι οι νέες τιμές αερίου που συμφώνησε για παράδειγμα με τους Ρώσους, είναι σε επίπεδα ανταγωνιστικά του υγροποιημένου αερίου - το οποίο στην spot αγορά είναι σήμερα 50% φθηνότερο- τότε το γεγονός θα μετρήσει θετικά στη ζυγαριά, όταν θα έρθει η στιγμή να διαμορφωθούν τα τιμήματα.
Όπως και να έχει, ο παράγοντας των μακροπρόθεσμων συμβολαίων και των όρων που τα συνοδεύουν, θα παίξει κι αυτός κρίσιμο ρόλο στην διαμόρφωση των τιμημάτων. Σύμφωνα με πηγές της ΔΕΠΑ, ειδικά στην περίπτωση του συμβολαίου της GAZPROM, που είναι και το μεγαλύτερο σε όγκο, (2 δισ. κυβικά μέτρα το χρόνο, με διάρκεια έως τα τέλη του 2026), έχει επιτευχθεί μείωση τόσο της τιμής, όσο και της ρήτρας take or pay που το συνοδεύει. Είναι ένα είδος ποινής που πληρώνει ο πελάτης της Gazprom για τη μη απορρόφηση των μίμινιμουμ συμφωνηθέντων ποσοτήτων, ρήτρα που σύμφωνα με την εταιρεία έχει τροποποιηθεί. Οι λεπτομέρειες των συμφωνιών αναμένεται να γίνουν γνωστές το επόμενο διάστημα και όσο θα εξελίσσεται ο διαγωνισμός.
Πηγή:energypress.gr