Οι Έξι Μεγάλες Προκλήσεις του 2020

Θα έλεγε κανείς ότι η νέα χρονιά ξεκινά με την ίδια -αν όχι μεγαλύτερη ένταση- σε σχέση με την προηγούμενη. Πολλά θέματα εξακολουθούν να βρίσκονται σε εκκρεμότητα, τα οποία θα καθορίσουν την διεθνή σκακιέρα και επηρεάζουν σαφώς και την Ελλάδα. Ακολούθως, το energia.gr συνοψίζει τις 6 μεγάλες προκλήσεις για το 2020.

1. Επανάκτηση της σταθερότητας στην Μέση Ανατολή

Η δολοφονία του Ιρανού υποστράτηγου Κασέμ Σουλεϊμανί τις πρώτες ημέρες του νέου έτους ενέτεινε την ήδη τεταμένη ατμόσφαιρα στην Μέση Ανατολή καθώς και τις οξυμένες σχέσεις Ουάσιγκτον-Τεχεράνης.  Η δε απόφαση της ιρανικής κυβέρνησης να αποχωρήσει από την πυρηνική συμφωνία αποτελεί άλλον ένα πονοκέφαλο για τους Ευρωπαίους, που πασχίζουν με νύχια και με δόντια να την διατηρήσουν παρά την έξοδο των ΗΠΑ. Αν προστεθεί σε αυτά και ο εμφύλιος πόλεμος στην Λιβύη, αλλά και η κρίσιμη κατάσταση στην Συρία, ο καθένας αντιλαμβάνεται ότι η Μέση Ανατολή απέχει πολύ από την ομαλότητα. Τόσο το ζήτημα της Λιβύης όσο και της  Συρίας είναι άμεσα συνυφασμένα και με τα ελληνικά συμφέροντα καθώς έχει εμπλακεί ενεργά η Τουρκία. Στην Συρία, η Άγκυρα φαίνεται να βγαίνει κερδισμένη, με την εκδίωξη των Κούρδων από την περίφημη  «ζώνη ασφαλείας» και την σημαντική ενίσχυση της επιρροής της  στην περιοχή. Όσον αφορά την συμφωνία Τρίπολης-Άγκυρας, την οποία η Ελλάς έχει καταγγείλει ως παράνομη και άκυρη, οι πρώτες ενδείξεις του 2020 δεν είναι  εφησυχατικές. Ο Αμερικανός Πρόεδρος απέφυγε να καταδικάσει το μνημόνιο στην πρόσφατη συνάντησή του με τον Έλληνα Πρωθυπουργό στην Ουάσιγκτον, ενώ έγκριτα αμερικανικά ΜΜΕ ήδη ομιλούν για συμφωνία Πούτιν-Ερντογάν για την Λιβύη, η οποία πιθανότητα θα είναι επιζήμια για την Ελλάδα. Και όλα αυτά συμβαίνουν εν απουσία της ΕΕ, η οποία έχει περιοριστεί στον ρόλο του θεατή, που τα λόγια- οι συνεχείς καταδίκες- δεν συνοδεύονται και από τις ανάλογες πράξεις

2. Η ευρωπαϊκή προοπτική των Βαλκανίων

Το μπλόκο της Γαλλίας στην έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με τη Βόρεια Μακεδονία και την Αλβανία απογοήτευσε σφόδρα τις δύο χώρες, με πρώτα τα Σκόπια καθώς είχαν εναποθέσει όλες τις ελπίδες τους στη συμφωνία με την Ελλάδα για το ονοματολογικό. Ο Ζόραν Ζάεφ παραιτήθηκε από την πρωθυπουργία, όπως αναμενόταν, προκειμένου να οδηγηθεί η χώρα σε πρόωρες εκλογές στις 12 Απριλίου, τις οποίες είναι πιθανό να χάσει και τα ηνία της χώρας να αναλάβει η δεξιά αντιπολίτευση. Από την πλευρά της ΕΕ, η νέα Κομισιόν αναμένεται να επανέλθει στο θέμα στο τέλος του μηνός ενώ αποτελεί εκ των προτεραιοτήτων της κροατικής προεδρίας της ΕΕ. Τα πράγματα ωστόσο αναμένεται να ξεκαθαρίσουν μετά τις τοπικές εκλογές της Γαλλίας τον Μάρτιο και θα εξαρτηθούν και από την  εσωτερική κατάσταση των δύο χωρών τους επόμενους μήνες. Την ίδια ώρα τόσο η Ρωσία, όσο η Κίνα και η Τουρκία προσπαθούν να διεισδύσουν στα Βαλκάνια, εκμεταλλευόμενες το πάγωμα στις νέες διευρύνσεις.

3. Η επόμενη μέρα του Brexit

Το 2020 θα γραφτεί σίγουρα στην ευρωπαϊκή και παγκόσμια ιστορία καθώς στα τέλη Ιανουαρίου η Βρετανία εξέρχεται από την ΕΕ μετά από 47 χρόνια κοινής πορείας. Το μέγα ερώτημα είναι πλέον το εάν Βρετανία και ΕΕ θα προλάβουν εντός του έτους να συνάψουν νέα συμφωνία, με τις πιθανότητες να είναι λιγοστές. Ο επικεφαλής διαπραγματευτής της ΕΕ Μισέλ Μπαρνιέ παραδέχτηκε την Πέμπτη ότι μία συνολική συμφωνία για την μελλοντική σχέση ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τη Βρετανία θα χρειασθεί περισσότερο χρόνο από την 11μηνη μεταβατική περίοδο που εκκινεί με την έξοδο από την Ευρωπαϊκή Ένωση στις 31 Ιανουάριου. Σε κάθε περίπτωση, η Βρετανία αναμένεται να έρθει πιο κοντά με τις ΗΠΑ ειδικά μετά την ανάληψη της πρωθυπουργίας από τον Μπόρις Τζόνσον και τις καλές σχέσεις που διατηρεί με τον Ντόναλντ Τραμπ. Επίσης δεν αποκλείεται το Λονδίνο να κάνει περαιτέρω βήματα προσέγγισης και με την Τουρκία καθώς είναι πλέον ελεύθερο από ευρωπαϊκούς περιορισμούς. Δεν είναι τυχαίο ότι αμέσως μετά τη νίκη του Τζόνσον στις εκλογές του Δεκεμβρίου, ο Ερντογάν τον συνεχάρη, προβλέποντας ότι οι σχέσεις μεταξύ της Τουρκίας και του Ηνωμένου Βασιλείου θα βελτιωθούν. Αλλά και ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου τον συνεχάρη  ανεβάζοντας βίντεο όπου εμφανίζονται Τούρκοι δημοσιογράφοι να ρωτούν τον Μπόρις Τζόνσον για τις ρίζες του στο Τσάνκιρι, κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στην Άγκυρα το 2016. Ο πρώην δήμαρχος του Λονδίνου είναι ο δισέγγονος του τελευταίου υπουργού Εσωτερικών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, του Αλί Κεμάλ και το γεγονός αυτό έχει προκαλέσει ενθουσιασμό σε τουρκικά ΜΜΕ και κοινή γνώμη.

4. Νέο σύμφωνο μετανάστευσης

Μετά από αρκετές αποτυχημένες προσπάθειες αναμορφώσεως του κανονισμού του Δουβλίνου, που προβλέπει ότι υπεύθυνη για τον κάθε μετανάστη είναι η χώρα από την οποία εισήλθε, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα προτείνει νέο σύμφωνο μετανάστευσης και ασύλου έτσι ώστε όλα τα κράτη να επιμερίζονται δίκαια τα βάρη και τις πιέσεις. Αυτό επιβεβαίωσε και ο Αντιπρόεδρος της Κομισιόν  Μαργαρίτης Σχοινάς, σε  συνέντευξή του στην εκπομπή Europe της ΕΡΤ. Ο κ. Σχοινάς σημείωσε ότι στόχος είναι η αναμόρφωση του συμφώνου του Δουβλίνου, το οποίο όπως είπε «δεν παρέχει καμιά λύση αλληλεγγύης, αλλά ουσιαστικά μετακυλύει στις χώρες πρώτης γραμμής, όπως είναι η Ελλάδα, δυσανάλογα βάρη διαχείρισης του μεταναστευτικού». Αυτή την εποχή είναι σε εξέλιξη οι σχετικές συνεννοήσεις με τα ευρωπαϊκά κράτη και εκτιμάται ότι θα ψηφιστεί την Άνοιξη του 2020 κατά τη διάρκεια της γερμανικής προεδρίας, σύμφωνα με τον ίδιο. Φιλοδοξία της Κομισιόν, πρόσθεσε, «είναι να βρεθεί ένα πλέγμα αλληλεγγύης προκειμένου τις αιτήσεις για το άσυλο να μην τις διαχειρίζονται στα σημεία εισόδου, όπως συμβαίνει σήμερα, αλλά να επιμερίζονται ανάμεσα σε όλα τα κράτη της ΕΕ». Επιπλέον, το νέο Σύμφωνο θα προβλέπει επιστροφές για όσους δεν δικαιούνται προστασία ασύλου, θα έχει συμφωνίες με τρίτες χώρες έτσι ώστε να μπορούν να δημιουργούν ευκαιρίες στους πολίτες τους για να παραμείνουν στην πατρίδα τους, ενώ θα υπάρχει μέριμνα και για τη νόμιμη μετανάστευση.

5. Ποιος θα είναι ο επόμενος πλανητάρχης

Το 2019 εξήλθε με την παραπομπή του Ντόναλντ Τραμπ από την Βουλή των Αντιπροσώπων  για το «Ουκρανία-γκέιτ» και το 2020 εισέρχεται με τη δίκη που θα διεξαχθεί στη Γερουσία για την καθαίρεσή του, αν και αυτή κρίνεται αδύνατη λόγω της πλειοψηφίας των Ρεπουμπλικανών στο Σώμα. Και το μέγα ερώτημα είναι αν αυτή η υπόθεση τελικά θα ευνοήσει  ή θα πλήξει τις προσπάθειες για επανεκλογή του Αμερικανού Προέδρου στις κάλπες που είναι προγραμματισμένες για τις 3 Νοεμβρίου. Ο Τραμπ προβάλει ως μεγάλο του όπλο την θετική πορεία της οικονομίας και τη χαμηλή ανεργία. Στο αντίπαλο στρατόπεδο των Δημοκρατικών η εικόνα είναι θολή. Στις αρχές Φεβρουαρίου θα πραγματοποιηθούν οι πρώτες εσωκομματικές ψηφοφορίες για το χρίσμα στις πολιτείες Άιοβα και Νιού Χάμσαϊρ. Φαβορί στην κούρσα των Δημοκρατικών είναι ο πρώην αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν  με βασικούς αντίπαλους του, τον Μπέρνι Σάντερς και την Ελίζαμπεθ Γουόρεν. Βασικό μειονέκτημά του είναι το γεγονός ότι διανύει το 77 έτος της ηλικίας του, ωστόσο ο Μπάιντεν επιμένει ότι μπορεί να κερδίσει τον Τραμπ διότι έχει απήχηση στους κεντρώους ψηφοφόρους στις Πολιτείες-κλειδιά.

6. Κλιματική αλλαγή και Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία

Η νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε τον Δεκέμβριο την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, τον οδικό χάρτη που θα επιτρέψει στην ΕΕ να γίνει η πρώτη ήπειρος ουδέτερη σε εκπομπές άνθρακα έως το 2050. Κεντρικός άξονας της είναι ο «κλιματικός νόμος», που αναμένεται να είναι έτοιμος μέχρι τον Μάρτιο. Ωστόσο ήδη εγείρονται σοβαρά εμπόδια για την επίτευξη του εν λόγω στόχου λόγω της άρνησης της Βαρσοβίας να συμμορφωθεί με τις απαιτήσεις. Σημειώνεται ότι η Πολωνία είναι η πέμπτη πολυπληθέστερη χώρα των «27»,  ενώ το 80% της ηλεκτροπαραγωγής της  προέρχεται από την καύση λιγνίτη και άλλων μορφών άνθρακα. Αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο η ΕΕ δεν βρίσκει την επιθυμητή υποστήριξη. Η Κίνα, η χώρα με τις μεγαλύτερες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου στον πλανήτη, δεν φαίνεται έτοιμη να εγκαταλείψει τον άνθρακα. Η δε ΗΠΑ -η δεύτερη μεγαλύτερη πηγή αερίων του θερμοκηπίου- ενημέρωσαν  τον ΟΗΕ ότι ξεκινούν τη διαδικασία απόσυρσης από τη  Συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα.

Πηγή:energia.gr