Κύπρος: Ρεκόρ στην κατανάλωση και στην απουσία ΑΠΕ
Η μείωση της παραγωγής ενέργειας κατά περίπου 15% που ακολούθησε το 2013 συνεπεία της οικονομικής κρίσης άρχισε να αντιστρέφεται. Σύμφωνα με στοιχεία του Διαχειριστή Μεταφοράς Ενέργειας, το 2013 είχαν παραχθεί 4.195 μεγαβάτ, ενώ η παραγωγή άρχισε να αυξάνεται σταδιακά κάθε χρόνο, ακολουθώντας την τάση της αυξανόμενης ζήτησης της κατανάλωσης. Το 2015 η παραγωγή ενέργειας ανεβαίνει στα 4.260 μεγαβάτ, ενώ μέχρι το 2018 εκτοξεύεται στα 5 χιλιάδες μεγαβάτ. Εκτιμάται, βάσει των προβλέψεων της παραγόμενης ενέργειας του Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς Ενέργειας, ότι το 2019 θα πρέπει να παραχθούν 5.385 μεγαβάτ για κάλυψη της ζήτησης, ενώ μέχρι το 2028 η παραγωγή θα ανέλθει στα 6.600 μεγαβάτ.
Σε ποιο βαθμό αυτή η παραγωγή θα καλύπτεται από ανανεώσιμες πηγές και με ποιους τρόπους είναι ένα ζήτημα το οποίο θα πρέπει να απαντηθεί σύντομα από τους αρμόδιους φορείς. Προς αυτή την κατεύθυνση πιέζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και οι στόχοι που έχει θέσει για διείσδυση των ΑΠΕ στο 20% μέχρι το 2020. Συγκεκριμένα στην περίπτωση της Κύπρου, υπάρχει υποχρεώση για αύξηση του ποσοστού των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο 13% και στο 23% μέχρι το 2030. Έχουμε δηλαδή λιγότερο από ένα χρόνο για να προσθέσουμε άλλα 5% στο υπάρχον ποσοστό της το οποίο ανέρχεται στο 9,9%.
Το θέμα διείσδυσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας περιλαμβάνεται και στο προσχέδιο του ενοποιημένου σχεδίου για την ενέργεια και το κλίμα, το οποίο πρέπει να παρουσιαστεί μέχρι τον Δεκέμβριο του 2019 ενώπιον της Κομισιόν. Υπενθυμίζεται ότι το κείμενο του προσχεδίου είχε υποβληθεί πριν από επτά μήνες, ωστόσο δεν ικανοποίησε την Επιτροπή και ζήτησε λεπτομέρειες και πρακτικές για το πώς θα ανταποκριθεί τελικά η Κύπρος στις υποχρεώσεις της. Τα σενάρια θα είναι έτοιμα τον Σεπτέμβριο, και ακολούθως θα ξεκινήσει δημόσιος διάλογος με τους εμπλεκόμενους φορείς ενώ τον Νοέμβριο το σχέδιο θα παρουσιαστεί στο Υπουργικό Συμβούλιο.
Κατανάλωση 1.078 MW
Όσον αφορά τα επίπεδα κατανάλωσης, είναι δεδομένο ότι κάθε καλοκαίρι κτυπά κόκκινο, ενώ βάσει και των προβλέψεων της μετεωρολογικής υπηρεσίας αναμένεται ότι την επόμενη εβδομάδα η παραγωγή ενέργειας θα φτάσει σε επίπεδα ρεκόρ. Για φέτος η μέγιστη παραγωγή ισχύος έχει καταγραφεί στις 11 Ιουλίου στις 14:45 φτάνοντας τα 1.114 μεγαβάτ. Σύμφωνα με στοιχεία του Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς Ενέργειας, η κατανάλωση φέτος αναμένεται να είναι ψηλότερη σε σχέση με πέρσι, αφού η μέγιστη παραγωγή ισχύος για το έτος 2018 ήταν 1074 MW.Σημειώνεται επίσης ότι ψηλότερη ήταν και η μέγιστη παραγωγή της χειμερινής περιόδου του 2019 που έφτασε 8 Ιανουαρίου στις 19:00, τα 931 μεγαβάτ.Ο αναπληρωτής εκπρόσωπος Τύπου του Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας Χρίστος Χατζηλαού τόνισε ότι δεν υπάρχει πρόβλημα επάρκειας. Υπάρχει ικανότητα παραγωγής ενέργειας ισχύος περίπου 1.355 μεγαβάτ και αναμένονται φορτία της τάξης του 1.100.
Ανοδική πορεία καταγράφει η κατανάλωση ενέργειας μετά το 2013. Εκτιμάται ότι θα φτάσει τα 6.600 μεγαβάτ μέχρι το 2028
Οι μονάδες παραγωγής
Στο Βασιλικό λειτουργούν σήμερα τρεις μονάδες με ατμοηλεκτρικές γεννήτριες, δυναμικότητας 130 μεγαβάτ η καθεμιά, συνολικής δυναμικότητας 390 μεγαβάτ. Επιπλέον υπάρχουν δύο μονάδες συνδυασμένου κύκλου, οι οποίες συνολικά είναι της τάξης των 440 μεγαβάτ. Υπάρχει ακόμα αεροστρόβιλος ισχύος 37 μεγαβάτ, ο οποίος είναι ο πρώτος που τέθηκε σε λειτουργία.
Στην Δεκέλεια υπάρχουν έξι ατμοστρόβιλοι και 100 μονάδες εσωτερικής καύσης, συνολικής ισχύος 460 μεγαβάτ. Σημειώνεται ότι οι έξι ατμοστρόβιλοι θα τεθούν εκτός λειτουργίας το 2023. Όπως εξηγεί ο αναπληρωτής εκπρόσωπος Τύπου του Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας Χρίστος Χατζηλαού, η απόσυρση γίνεται στο πλαίσιο συμμόρφωσης με την ΕΕ αφού πρόκειται για πεπαλαιωμένα συστήματα, τα οποία δεν ακολουθούν τα ευρωπαϊκά πρότυπα. Για την ικανοποίηση των αναγκών του ηλεκτρικού συστήματος θα παραμείνουν οι γεννήτριες στο Βασιλικό, οι οποίες θα ενισχυθούν με ιδιωτικές γεννήτριες αφού υπάρχει σε εξέλιξη διαδικασία σύνδεσης με συμβατικούς παραγωγούς οι οποίοι θα αντικαταστήσουν την ισχύ. Πρόκειται για εταιρείες οι οποίες προγραμματίζονται να συνδεθούν στο σύστημα μεταφοράς ενέργειας τα επόμενα χρόνια.
Σημειώνεται ότι έξι συνδέσεις ηλεκτρικής ενέργειας από τις 17 που είναι καταχωρημένες στο μητρώο αιτήσεων του Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς Ενέργειας, είναι είτε σε στάδιο υλοποίησης είτε σε στάδιο έκδοσης προκαταρκτικών όρων σύνδεσης. Οι υπόλοιπες, μεταξύ αυτών και η σύνδεση εγκαταστάσεων αεροδρομίου της Hermes Airports έχουν υλοποιηθεί.
Χωρίς ηλιοθερμικό
Υπενθυμίζεται η περίπτωση του ηλιοθερμικού σταθμού παραγωγής CY-C SPc- EOS Green Energy Project, ύψους 170 εκατ. ευρώ, από την Alfa Mediaterranean Enterprices Ltd, έχουν εκδοθεί οι προκαταρκτικοί όροι σύνδεσης, εκκρεμεί ωστόσο η έκδοση προσφοράς και όρων σύνδεσης. Σημειώνεται ότι η όποια μελέτη θα υποβληθεί πριν το τέλος του 2019, καθώς τέλος του χρόνου λήγουν οι εγκρίσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση, από την οποία θα δοθεί επιδότηση ύψους 45 εκατ. ευρώ για το έργο. Ως εκ τούτου, η εταιρεία έχει περιθώριο ως το τέλος του 2019 να ολοκληρώσει όλες τις μελέτες.
Δεν αποθηκεύουμε
Η καθυστέρηση στην επένδυση του ηλιοθερμικού πάρκου και η αυξημένη κατανάλωση ενέργειας, αναδεικνύει ένα μεγάλο κενό στην προσπάθεια προώθησης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας- την αδυναμία αποθήκευσης της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας. Δεν είναι περίεργο λοιπόν το γεγονός ότι από τα 1.114 μεγαβάτ της μέγιστης κατανάλωσης στις 11 Ιουλίου, μόλις τα 120 μεγαβάτ προέρχονταν από ανανεώσιμες πηγές και τα υπόλοιπα από τις συμβατικές μονάδες παραγωγής σε Δεκέλεια και Βασιλικό. Συγκεκριμένα τα 85 μεγαβάτ είχαν καλυφθεί από φωτοβολταϊκά και τα υπόλοιπα 35 μεγαβάτ από αιολική ενέργεια.