Χ. Φλουδόπουλος: Πώς αλλάζει ο χάρτης στην αγορά φυσικού αερίου

Μυτιληναίος, ΓΕΚ Τέρνα και Elpedison αναμένεται να κυριαρχήσουν στην αγορά του  υγροποιημένου φυσικού αερίου LNG το 2020, όπως έδειξε η πρώτη μεγάλη μάχη, που έλαβε χώρα προ ημερών. Συγκεκριμένα, οι τρεις εταιρείες εξασφάλισαν τη μερίδα του λέοντος στον προγραμματισμό που έκανε ο ΔΕΣΦΑ για την έλευση φορτίων LNG την επόμενη χρονιά, στον τερματικό σταθμό της Ρεβυθούσας. Αυτό σημαίνει ότι οι τρεις παίκτες ξεκινούν τη νέα χρονιά έχοντας σαφές προβάδισμα και πλεονέκτημα να αυξήσουν συνολικά τα μερίδια αγοράς που έχουν και να αμφισβητήσουν ακόμα πιο έντονα την κυριαρχία της ΔΕΠΑ. Υπενθυμίζεται ότι ήδη από το2018, αλλά και φέτος το 2019, το LNG αποτέλεσε τον καταλύτη ώστε νέοι παίκτες να αυξήσουν τα  μερίδιά τους και η ελληνική αγορά αερίου να αποκτήσει μεγαλύτερη ρευστότητα.

Επιπλέον, ο προγραμματισμός για την αγορά του LNG το 2020 αποκτά βαρύνουσα σημασία, καθώς μέσα στη χρονιά αναμένεται να προχωρήσει η αποκρατικοποίηση της ΔΕΠΑ, η οποία, όπως προβλέπεται στο υπό συζήτηση νομοσχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, θα περιλαμβάνει δύο χωριστές πωλήσεις: τη ΔΕΠΑ Εμπορίας και τη ΔΕΠΑ Υποδομών. Και εμφανίζει εξαιρετικό ενδιαφέρον το γεγονός ότι όλοι οι εν δυνάμει ενδιαφερόμενοι "μνηστήρες" για τη Δημόσια Επιχείρηση Αερίου πήραν θέση και επιχείρησαν να ενισχύσουν την επιρροή και τα μερίδιά τους στην αγορά του LNG.

Τα μερίδια

Σύμφωνα, λοιπόν, με τον αρχικό προγραμματισμό του ΔΕΣΦΑ, το 2020 δεσμεύτηκαν συνολικά 65 slots (χρονικά παράθυρα) για την έλευση ποσότητας 9,098 εκατ. κυβικών μέτρων LNG. Η ποσότητα αυτή με βάση τις τρέχουσες τιμές στη διεθνή αγορά του υγροποιημένου φυσικού αερίου, φτάνει σε αξία το 1 δισ. δολάρια.

Τις περισσότερες εκφορτώσεις για το 2020 εξασφάλισε η Mytilineos, η οποία έκλεισε συνολικά 22 slots για την παράδοση 3,2 εκατ. κυβικών μέτρων LNG. Ακολουθεί η Elpedison, η οποία έκλεισε 22 slots για την παράδοση 3,1 εκατ. κυβικών μέτρων LNG. Ενδεικτικό του ανταγωνισμού αλλά και του νέου σκηνικού της αγοράς φυσικού αερίου είναι ότι η ΔΕΠΑ εξασφάλισε 14 slots για 1,9 εκατ. κυβικά μέτρα, που την κατατάσσουν στην τρίτη θέση. Τέλος, ο τέταρτος παίκτης της αγοράς που εξασφάλισε θέση στον αρχικό προγραμματισμό του ΔΕΣΦΑ είναι η εταιρεία Ήρων (ΓΕΚ Τέρνα, Engie, QPI), με 7 slots και 738.000 κυβικά μέτρα LNG.

Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί ότι το ενδιαφέρον ήταν πολύ μεγαλύτερο από τα slots και τις ποσότητες που εγκρίθηκαν στον αρχικό προγραμματισμό. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο ΔΕΣΦΑ απέρριψε αιτήματα για 63 επιπλέον slots συνολικής ποσότητας υγροποιημένου φυσικού αερίου 7,1 εκατ. κυβικών μέτρων, τα οποία δεν "χώρεσαν" στον αρχικό ετήσιο προγραμματισμό. Ενδεικτικά να αναφερθεί ότι απορρίφθηκαν τα 15 slots που ζήτησε η Motor Oil Hellas, τα 12 slots που ζήτησε η ΔΕΗ, τα 3 slots που ζήτησε η Προμηθέας Gas (Gazprom και όμιλος Κοπελούζου), καθώς επίσης και άλλα αιτήματα από βουλγαρικές εταιρείες. Επίσης απορρίφθηκαν αιτήματα της ΔΕΠΑ, της Mytilineos, της Ήρων, αλλά και της Elpedison, για επιπλέον εκφορτώσεις.

Η σημασία

Το LNG έχει τεράστια σημασία τόσο για τις εσωτερικές ισορροπίες της αγοράς φυσικού αερίου και του ηλεκτρισμού όσο και για την περιφερειακή ενεργειακή αγορά των Βαλκανίων. Άλλωστε, πέρυσι η ΔΕΠΑ κατάφερε να κερδίσει διαγωνισμό για την προμήθεια φορτίων LNG προς τη Βουλγαρία, περιορίζοντας την εξάρτηση της γειτονικής χώρας από το ρωσικό φυσικό αέριο. Ως προς την ελληνική αγορά είναι χαρακτηριστικό ότι, με άρμα τα φορτία LNG, για πρώτη φορά το μερίδιο της ΔΕΠΑ αναμένεται να κλείσει κάτω από το 50%, με τον δεύτερο μεγαλύτερο παίκτη να βρίσκεται πάνω από το 30%. Αυτή η εξέλιξη οφείλεται κατά κύριο λόγο στο γεγονός ότι για πρώτη φορά φέτος οι ποσότητες υγροποιημένου φυσικού αερίου LNG αναμένεται να ξεπεράσουν το αέριο που έφτασε στην ελληνική αγορά μέσω αγωγών. Συνολικά μέχρι το τέλος του έτους αναμένεται να έχουν έρθει στον τερματικό σταθμό της Ρεβυθούσας 51 φορτία LNG.

Σημειώνεται ότι και κατά τη διάρκεια του 2019 η εταιρεία που έφερε τα περισσότερα φορτία LNG είναι η Mytilineos, ακολουθεί η ΔΕΠΑ, ενώ σημαντικές ποσότητες έφεραν ακόμα η Elpedison, η Ήρων, η ΔΕΗ και η Motor Oil. Επίσης για πρώτη φορά στη Ρεβυθούσα φορτίο LNG έφερε μια ξένη εταιρεία, η βουλγαρική Energiko EOOD.

Η αλματώδης αύξηση της εμπορίας υγροποιημένου φυσικού αερίου οφείλεται πρωτίστως στις εξαιρετικά ανταγωνιστικές τιμές του φυσικού αερίου στη διεθνή αγορά. Το χαμηλό κόστος του LNG αποτέλεσε πλεονέκτημα όχι μόνο για τους εμπόρους φυσικού αερίου, αλλά και για τους ηλεκτροπαραγωγούς, οι οποίοι κατάφεραν να εκμεταλλευτούν τη συγκυρία και να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα των μονάδων που χρησιμοποιούν ως καύσιμο το φυσικό αέριο. Η τάση αυτή αποτυπώνεται και στα επίσημα στοιχεία του ΑΔΜΗΕ για την αγορά ηλεκτρισμού, σύμφωνα με τα οποία το μερίδιο του λιγνίτη έχει πέσει στο 20% (-27,9% σε σχέση με πέρυσι), όταν το μερίδιο του φυσικού αερίου έχει εκτιναχθεί στο 32% (+29,5% σε σχέση με πέρυσι).

Αποκρατικοποίηση

Η νέα "ναυμαχία" της Ρεβυθούσας για την εξασφάλιση μεγαλύτερων μεριδίων στην αγορά του LNG δίνει μια πρώτη γεύση και για τη μεγάλη μάχη που θα ακολουθήσει για την αποκρατικοποίηση της ΔΕΠΑ, και ειδικότερα για την απόκτηση του πλειοψηφικού πακέτου της ΔΕΠΑ Εμπορίας, που εμφανίζει και το μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τους εγχώριους παίκτες της αγοράς. Ήδη έχουν δηλώσει το ενδιαφέρον τους και αναμένεται να συμμετάσχουν στον διαγωνισμό η Mytilineos, ο όμιλος των Ελληνικών Πετρελαίων, ο όμιλος Κοπελούζου αλλά και η Motor Oil Hellas. Παρά το γεγονός ότι η ΔΕΠΑ με το άνοιγμα της αγοράς χάνει μερίδια, εντούτοις η αυξητική πορεία συνολικά της αγοράς αλλά και οι δυνατότητες για ανταγωνιστικές εξαγωγές φυσικού αερίου σε γειτονικές αγορές των Βαλκανίων αποτελούν δέλεαρ για τον διαγωνισμό. Και, βέβαια, οι "μνηστήρες" της ΔΕΠΑ δεν κρύβουν το ενδιαφέρον τους για τη Φυσικό Αέριο (ΕΠΑ Αττικής), η οποία διαθέτει εκτεταμένο πελατολόγιο στη λιανική, μέσω του οποίου μπορούν να δημιουργηθούν συνέργειες μεταξύ των αγορών φυσικού αερίου και ηλεκτρισμού.

Πηγή:energypress.gr