Τις ρυθμιστικές εξελίξεις και προκλήσεις για τις ΑΠΕ στην Ευρώπη, παρουσίασε η κ. Νεκταρία Καρακατσάνη, μέλος της Ολομέλειας της ΡΑΕ, από το βήμα του συνεδρίου Wind Mission Greece, που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα στις 14-15 Οκτωβρίου.

Όπως τόνισε το μέλος της ΡΑΕ, η ενεργειακή μετάβαση είναι αναγκαιότητα και όχι επιλογή, και οφείλουμε να την υλοποιήσουμε με ανταγωνιστικούς όρους και το ελάχιστο κόστος για τους καταναλωτές. Για να επιτευχθεί αυτό, θα πρέπει να αξιοποιηθούν συνέργειες μεταξύ τομέων, απλοποιήσεις και καινοτομίες σε όλο το φάσμα παραμέτρων: στην τεχνολογία, τις πολιτικές στήριξης, το αδειοδοτικό πλαίσιο, το σχεδιασμό των αγορών ενέργειας, και τα εργαλεία χρηματοδότησης.

Ακολουθούν κάποια σημεία από την παρουσίαση της κ. Καρακατσάνη.

Τάσεις στην ΕΕ

Σε θεσμικό επίπεδο, η ενσωμάτωση των ΑΠΕ στις ενεργειακές αγορές με ισότιμους όρους, στον βαθμό του εφικτού, η μετάβαση σε καθεστώτα στήριξης με διαφορική προσαύξηση (feed-in-premium), η διενέργεια δημοπρασιών για νέα έργα ΑΠΕ, η απαγόρευση των αναδρομικών αλλαγών στα επίπεδα και τους όρους στήριξης, η θέσπιση κανόνων για την ανακατανομή (redispatching) και τις περικοπές των ΑΠΕ, η απλοποίηση της αδειοδοτικής διαδικασίας και η σύμπτυξη του συνολικού χρόνου της σε 2 έτη (+1 σε ειδικές συνθήκες), οι απευθείας συμβάσεις αγοροπωλησίας ενέργειας (PPA) μεταξύ παραγωγών ΑΠΕ και καταναλωτών,  οι aggregators ως κρίσιμες οντότητες στην εξισορρόπηση και την παροχή ευελιξίας, αλλά και οι πολλαπλές δυνατότητες των ενεργών καταναλωτών, ατομικά ή συλλογικά, αποτελούν κάποιες από τις αρχές που διέπουν το Πακέτο της Καθαρής Ενέργειας και θα επηρεάσουν καταλυτικά τον τομέα των ΑΠΕ. 

Είναι αξιοσημείωτο ότι οι επενδύσεις στον τομέα των ΑΠΕ στην Ευρώπη την τελευταία δεκαετία υπερέβησαν τα 700 δις €. Στο διάστημα αυτό, το κόστος των φωτοβολταϊκών υποχώρησε κατά 81% , των χερσαίων αιολικών κατά 46% και των υπεράκτιων αιολικών κατά 44%.  Οι τάσεις αυτές αποτυπώνονται στα χαμηλά επίπεδα στήριξης που προκύπτουν από τις διαγωνιστικές διαδικασίες διεθνώς, καθώς και στην επιλογή κάποιων χωρών να μην εφαρμόζουν πλέον καθεστώς στήριξης για έργα ΑΠΕ ή να επιδοτούν μόνο τη σύνδεσή τους με το δίκτυο, ιδίως στην περίπτωση των παράκτιων αιολικών.    

Αντανακλώντας τις παραπάνω εξελίξεις, η μεσοσταθμική στήριξη για τις ΑΠΕ στην Ευρωπαϊκή Ένωση υποχώρησε κατά 12.6% το 2017 συγκριτικά με το 2015, με τη μέση προσαύξηση να ανέρχεται στα 96.29 €/MWh επί των τιμών  της χονδρεμπορικής αγοράς (Έκθεση του CEER, Δεκέμβριος 2018). Παράλληλα, τα τέλη ή οι χρεώσεις για τις ΑΠΕ (όπως το ΕΤΜΕΑΡ) συνιστούν το 13% των λογαριασμών ηλεκτρικής ενέργειας για τους Ευρωπαίους καταναλωτές.   

Εξελίξεις στην Ελλάδα 

Στη χώρα μας, το ενεργειακό μίγμα έχει μεταβληθεί αισθητά και εξελίσσεται με ταχύτερους πλέον ρυθμούς στην κατεύθυνση της απανθρακοποίησης.  Κατά το τρέχον έτος, το μερίδιο των ΑΠΕ στο ενεργειακό ισοζύγιο έχει υπερβεί το 23%, και το φυσικό αέριο, που αποτελεί το καύσιμο «γέφυρα» στην ενεργειακή μετάβαση, έχει ανέλθει στο 31%, ενώ ο λιγνίτης υποχώρησε στο 20% . Παράλληλα, στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), το οποίο θα οριστικοποιηθεί εντός του έτους, έχουν ήδη τεθεί φιλόδοξοι στόχοι για 14 GW ΑΠΕ το 2030 έναντι 5.8 GW εγκατεστημένης ισχύος σήμερα. 

Μεταξύ των σημαντικών αλλαγών που έχουν ήδη συντελεστεί, σε θεσμικό επίπεδο, είναι οι εξής:

- Η μεταβολή του σχήματος στήριξης από τις εγγυημένες τιμές (feed-in-tariffs) στη διαφορική προσαύξηση (sliding premium) για νέους σταθμούς ΑΠΕ,  με εφαρμογή από 1.1.2016, πλην κάποιων εξαιρέσεων. Η μετάβαση αυτή διασφαλίζει τη σύνδεση του επιπέδου στήριξης με την τιμή στην χονδρεμπορική αγορά, περιορίζοντας τη δημιουργία ελλειμμάτων στον ΕΛΑΠΕ.

- Η εφαρμογή ανταγωνιστικών διαδικασιών για 2600 ΜW νέων έργων στην τριετία 2018-2020. Η ΡΑΕ έχει ήδη διενεργήσει 11 δημοπρασίες για αιολικά και φωτοβολταϊκά έργα, στις οποίες κατακυρώθηκαν 1300 MW (712 MW φωτοβολταϊκών και 577 ΜW αιολικών), τα οποία αποτελούν πλέον έργα σε στάδιο κατασκευής. Μία εκ των δημοπρασιών ήταν τεχνολογικά ουδέτερη και σε αυτήν κυριάρχησαν τα φωτοβολταϊκά σε συντριπτικό βαθμό (85% της ισχύος). Γενικότερα, η χαμηλότερη τιμή που έχει επιτευχθεί στους διαγωνισμούς ΑΠΕ έως σήμερα είναι 53 €/ΜW. Πρόκειται για μια αξιοσημείωτη εξέλιξη, ιδίως αν συγκριθεί με τις τιμές εκκίνησης των πρώτων δημοπρασιών, που κυμάνθηκαν στα 80-90 €/ΜWh στις επιμέρους κατηγορίες. Επιπρόσθετα, η μεσοσταθμική τιμή που προέκυψε από τις δημοπρασίες του 2019 (60 €/MWh) είναι χαμηλότερη της ΟΤΣ.  

- Ένα θεμελιώδες ζητούμενο είναι τα επίπεδα που προκύπτουν από τους διαγωνισμούς να υποχωρούν σημαντικά, αντανακλώντας τον ανταγωνισμό και την πτώση του κόστους των τεχνολογιών. Παράλληλα όμως, τα επίπεδα τιμών θα πρέπει να διασφαλίζουν και την υλοποίηση των έργων. Στο πλαίσιο αυτό, η ΡΑΕ αναθεώρησε τον Σεπτέμβριο του 2018  τη μεθοδολογία προσδιορισμού της τιμής εκκίνησης των διαγωνισμών για αιολικά έργα, ώστε να επιτευχθούν πιο ρεαλιστικά επίπεδα τιμών.   

- Το εγκεκριμένο σχήμα στήριξης των ΑΠΕ προβλέπει ότι στις αρχές του 2020 θα ξεκινήσει η αξιολόγηση των αποτελεσμάτων των δημοπρασιών καθώς και του τύπου τους (διαγωνισμοί ανά τεχνολογία ή μικτοί), ώστε να αξιολογηθεί η εξέλιξη του σχήματος μετά το 2020.  

- Η επικείμενη εφαρμογή από 1.11.2019 της συμμετοχής των νέων σταθμών ΑΠΕ στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, με την έναρξη λειτουργίας του Φορέα Σωρευτικής Εκπροσώπησης Τελευταίου Καταφυγίου (Φο.Σ.Ε.Τε.Κ).  Οι παραγωγοί  ΑΠΕ, είτε μόνοι τους είτε μέσω εκπροσώπου (Φο.Σ.Ε. ή Φο.Σ.Ε.Τε.Κ.) θα υποβάλλουν πλεον προβλέψεις της παραγωγής τους στην προ-ημερήσια αγορά και θα αναλαμβάνουν με σταδιακό και ομαλό τρόπο υποχρεώσεις εξισορρόπησης (μέσω του Μεταβατικού Μηχανισμού Βέλτιστης Ακρίβειας Πρόβλεψης και των ορίων ανοχής που τον διέπουν). Η σταδιακή αυτή μετάβαση θα εφαρμοστεί μέχρι να αναπτυχθεί συνεχής ενδο-ημερήσια αγορά, με επαρκή ρευστότητα. Η αξιολόγηση αυτή θα διενεργηθεί από τη ΡΑΕ στο τέλος του 2021 και θα βασίζεται σε δεδομένα συναλλαγών ενός έτους.   Οι χρεώσεις του ΔΑΠΕΕΠ, ως Φο.Σ.Ε.Τε.Κ, δίνουν το κίνητρο στους παραγωγούς ΑΠΕ να αναζητήσουν aggregator στην ελεύθερη αγορά, καθώς διαφορετικά παρακρατείται ένα ποσοστό από τη στήριξη που λαμβάνουν.

- Επιπρόσθετα, η ΡΑΕ έχει γνωμοδοτήσει για ένα φάσμα ζητημάτων, όπως:

α) τη δυνατότητα έργων ΑΠΕ που δεν υπάγονται σε καθεστώς στήριξης (εκτός διαγωνισμών) να συμμετέχουν στην αγορά και να αντλούν αποκλειστικά από αυτήν τα έσοδα τους. 

β) την ενεργοποίηση της δυνατότητας για έργα συνολικής ισχύος άνω των 250 MW, με κοινό σημείο σύνδεσης, να υποβάλουν ατομικό σχήμα κοινοποίησης στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, όπως προβλέπεται στις Κατευθυντήριες Γραμμές για τις Κρατικές Ενισχύσεις.

γ) το καθεστώς τιμολόγησης υβριδικών σταθμών.

δ) την απλοποίηση και ψηφιοποίηση της αδειοδοτικής διαδικασίας.

Παράλληλα, σε επεξεργασία βρίσκεται το ρυθμιστικό πλαίσιο για την αποθήκευση και τους διαγωνισμούς μη ώριμων έργων, ενώ εξετάζονται και άλλα ζητήματα, όπως το πλαίσιο για έργα με αυτοτελή διασύνδεση, για υπεράκτια αιολικά, καθώς και ο προβλεπόμενος, από το νομοθετικό πλαίσιο, διαγωνισμός για μικρές ανεμογεννήτριες.   

Προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι ΑΠΕ – Οι Ευρωπαϊκές Προσεγγίσεις

1. Αν και τα σχήματα στήριξης των ΑΠΕ αναμορφώνονται ή καταργούνται σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ανακύπτει η ανάγκη επιδοτήσεων σε άλλους τομείς, που καλούνται να καλύψουν τη στοχαστικότητά τους. Ειδικότερα, διαπιστώνεται μια διάχυση των μηχανισμών στήριξης (capacity payments) στην ΕΕ, κυρίως σε συμβατικές μονάδες που παρέχουν ευελιξία. Οι μονάδες αυτές αντιμετωπίζουν συχνά πρόβλημα βιωσιμότητας, καθώς η λειτουργία τους περιορίζεται από την συνεχώς αυξανόμενη παραγωγή ΑΠΕ και παράλληλα, δεν μπορούν να αντλήσουν επαρκή έσοδα από τις αγορές,  λόγω της συμπίεσης των τιμών που προκαλούν οι ΑΠΕ. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι επιδοτήσεις μονάδων ορυκτών καυσίμων στην ΕΕ υπερβαίνουν τα 55 δις ετησίως.  

Αντίστοιχα, παρά την υποχώρηση των τιμών των μπαταριών, οι μονάδες αποθήκευσης συνεχίζουν να χρειάζονται σχήματα στήριξης. Είναι αξιοσημείωτο ότι η Ιρλανδία έχει υιοθετήσει ένα αποτελεσματικό πλαίσιο, που οδήγησε στην εγκατάσταση 700 MW από μπαταρίες και θα αποδώσει ετήσια οφέλη άνω των 170 εκατ. € για τους καταναλωτές από το 2020. Εξίσου κρίσιμο είναι να μετασχηματιστεί το προφίλ της κατανάλωσης, ώστε να γίνει πιο ευέλικτη, αξιοποιώντας έξυπνους μετρητές σε ευρεία κλίμακα, συμβάσεις με aggregators, τη διακοψιμότητα της βιομηχανίας, αλλά και νέα εργαλεία στις αγορές (όπως virtual power plants, που περιλαμβάνουν διαφοροποιημένα χαρτοφυλάκια, για να αντισταθμίζουν εσωτερικά τις αποκλίσεις εξισορρόπησης). 

Επιπρόσθετα, στο πλαίσιο του φόρουμ της Μαδρίτης που οργανώνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, έχει προταθεί η επιδότηση υποδομών ηλεκτρόλυσης μεγάλης κλίμακας, ώστε τα δίκτυα φυσικού αερίου να λειτουργήσουν ως αποθήκευση για τις ΑΠΕ (power-to-gas).   

2. Η κατάργηση της προτεραιότητας των ΑΠΕ στην αγορά, με κάποιες εξαιρέσεις, και η ανάληψη υποχρεώσεων εξισορρόπησης, εκτιμάται ότι θα περιορίσει κάποιες από τις στρεβλώσεις των αγορών που προαναφέρθηκαν. Αντανακλώντας την εξέλιξη του κόστους για τις ώριμες τεχνολογίες, και το γεγονός ότι οι ΑΠΕ έχουν πολύ χαμηλό μεταβλητό κόστος, η εκτίμηση είναι ότι οι ΑΠΕ θα εντάσσονται γενικά στην αγορά ούτως ή άλλως, με όρους οικονομικότητας. Ωστόσο, η προσέγγιση αυτή δεν αντιμετωπίζει το θέμα των μη ώριμων τεχνολογιών. 

Επιπλέον, αξίζει να τονιστεί ότι η συμπίεση των τιμών χονδρεμπορικής, λόγω της υποχρεωτικής ένταξης των ΑΠΕ, λειτουργεί αρνητικά και για τη βιωσιμότητα των έργων ΑΠΕ που δεν υπάγονται σε καθεστώς στήριξης. Τα έργα αυτά αναμένεται να αποτελέσουν μια συνεχώς αυξανόμενη μάζα και σταδιακά την κυρίαρχη τάση. Η στρέβλωση αυτή αναφέρεται συχνά ως «φαινόμενο κανιβαλισμού» στις ΑΠΕ. Θα πρέπει επίσης, να σημειώσουμε ενδεικτικά, ότι καθώς εξαντλούνται τα σημεία με ισχυρό αιολικό δυναμικό, στις περιοχές που απομένουν, τα νέα έργα είναι συχνά πιο ακριβά ως προς το κόστος σύνδεσης και με πιο περιορισμένο συντελεστή αξιοποίησης.   

3. Ο σχεδιασμός των ενεργειακών αγορών εξελίσσεται δυναμικά, ώστε οι ιδιότητές τους και τα εργαλεία που παρέχονται να ανταποκρίνονται στη στοχαστικότητα των ΑΠΕ. Η εξισορρόπηση σε διασυνοριακό επίπεδο, τα προϊόντα με ορίζοντα 15 λεπτών, εξειδικευμένα παράγωγα (wind derivatives), νέα επιχειρηματικά μοντέλα για τους aggregators, και πλατφόρμες για υπηρεσίες ευελιξίας αποτελούν κάποιες από τις τάσεις που αναδύονται. 

4. Πέρα από τη δαιδαλώδη γραφειοκρατία της αδειοδότησης και τις πολυπλοκότητες του χωροταξικού σχεδιασμού, επί των οποίων αναμένονται σημαντικές απλοποιήσεις, μια κρίσιμη παράμετρος για την ομαλή εξέλιξη των έργων είναι οι αντιδράσεις των τοπικών κοινωνιών. Οι ενεργειακές κοινότητες, που καθιστούν πιο άμεση τη συμμετοχή των κατοίκων και πιο σαφή τα οφέλη που απορρέουν σε τοπικό επίπεδο, μπορούν να ενισχύσουν σημαντικά στην κοινωνική αποδοχή των ΑΠΕ.  Παράλληλα ωστόσο, θα πρέπει να εξετάζονται και να αποτρέπονται στρεβλώσεις, όπως η εκ των υστέρων μεταβολή του καταστατικού ενεργειακών κοινοτήτων, από μη κερδοσκοπικό σε κερδοσκοπικό χαρακτήρα, ενώ ήδη έχει αξιοποιηθεί η ευνοϊκή αντιμετώπισή τους (όπως η προτεραιότητα στους όρους σύνδεσης). 

5. Τα κόστη ανακατανομής, που απορρέουν από τη στοχαστικότητα των ΑΠΕ, είναι συχνά υψηλά. Είναι ενδεικτικό ότι ένας από τους μεγαλύτερους διαχειριστές της Ευρώπης (TenneΤ) ανακοίνωσε ότι το προαναφερθέν κόστος για το 2018 ανήλθε στο 1 δις € και ισομοιράστηκε μεταξύ ανακατανομής εφεδρειών και  περικοπών ΑΠΕ. Η νέα Οδηγία Ηλεκτρισμού θέτει αρχές για την αποζημίωση και τον περιορισμό των περικοπών, τονίζοντας παράλληλα ότι η δυναμικότητα των διεθνών διασυνδέσεων δεν πρέπει να απομειώνεται στη βάση των ΑΠΕ.  

6. Παρά τη σταθερότητα του επενδυτικού πλαισίου, που θεμελιώνεται με τη θέσπιση μακροχρόνιων στόχων για τις ΑΠΕ και τη ρητή απαγόρευση των αναδρομικών μεταβολών στο σχήμα στήριξης, το ρίσκο που αναλαμβάνουν οι επενδυτές ΑΠΕ παραμένει σημαντικό. Το μέλλον των σχημάτων μετά το 2020 δεν έχει διευκρινιστεί σε πολλές χώρες, ενώ η έκθεση στην αγορά απαιτεί εργαλεία πρόβλεψης και συμβάσεις εξισορρόπησης. Οι συμβάσεις αγοροπωλησίας ενέργειας (PPAs) συνιστούν εργαλεία χρηματοδότησης και αντιστάθμισης κινδύνου που γίνονται όλο και πιο διαδεδομένα στην Ευρώπη, μετά την επιτυχημένη πορεία τους στις ΗΠΑ. Παρά την ετερογένεια των χαρακτηριστικών των διαφόρων έργων, η τυποποίηση των συμβάσεων, οι πλατφόρμες για τη διαφάνεια και τη διαπραγμάτευσή τους, καθώς και μηχανισμοί crowdfunding αποτελούν διέξοδο για τη διαχείριση της επενδυτικής αβεβαιότητας.

Παραδείγματα Συμβάσεων (Corporate PPAs)

Σε σχετική Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που εκδόθηκε τον Ιούνιο του 2019, εκτιμήθηκε ότι αν οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Ευρώπη καλύψουν το 30% των ενεργειακών αναγκών τους από ΑΠΕ έως το 2030, η προστιθέμενη αξία θα υπερβεί τα 750 δις €. Είναι χαρακτηριστικό ότι τον Σεπτέμβριο του 2019 υπογράφηκε η σύμβαση μεγαλύτερης χρονικής διάρκειας (29 ετών) στην Ευρώπη μεταξύ μιας Νορβηγικής εταιρείας αλουμινίου και ενός αιολικού πάρκου 235 MW στη Σουηδία.  Οι συμβάσεις αυτές δίνουν διέξοδο σε εταιρείες με υψηλή κατανάλωση ενέργειας να μειώσουν το ενεργειακό τους αποτύπωμα ακόμα και σε χώρες όπως η Πολωνία, όπου το μερίδιο του άνθρακα υπερβαίνει το 80%. Είναι χαρακτηριστικό ότι στις αρχές Οκτωβρίου 2019, μια εταιρεία με ηγετική θέση παγκοσμίως στον τομέα του φωτισμού, ανακοίνωσε ότι συνάπτει, για τις βιομηχανικές εγκαταστάσεις και τα γραφεία της στην Πολωνία, σύμβαση εικονικού PPA με αιολικό πάρκο 42 MW. Σε ετήσιο επίπεδο, η μείωση CO2 που θα επιτευχθεί αντιστοιχεί στην απόσυρση 23 χιλιάδων αυτοκινήτων.

Στις ΗΠΑ, οι συμβάσεις PPA υπερέβησαν τα 8 GW έργων ΑΠΕ το 2018 και υιοθετήθηκαν ευρέως από ενεργοβόρες βιομηχανίες, με πολλαπλά παραδείγματα από τον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας, των τροφίμων, και της τεχνολογίας. Παράλληλα, κάποιες εταιρείες, ιδίως από τον χώρο του λογισμικού, συνάπτουν συμβάσεις με έργα ΑΠΕ και στη συνέχεια εφαρμόζουν ανοικτές διαδικασίες, που επιτρέπουν τη συμμετοχή και μικρότερων επενδυτών (multiple buyers PPA) με καλούς όρους. Είναι αξιοσημείωτο ότι η Google αντισταθμίζει πλήρως την κατανάλωσή της παγκοσμίως, με παραγωγή ΑΠΕ, ήδη από το 2017, με τις συμβάσεις PPA να ανέρχονται στα 5.5 GW και τις επικείμενες επενδύσεις σε νέα έργα ΑΠΕ, μέσω PPA, να υπερβαίνουν τα 2 δις $.      

Ασαφή Σημεία στο Πακέτο της Καθαρής Ενέργειας

Παρά τo ευνοϊκό πλαίσιο που εισάγει για τις ΑΠΕ,  το Πακέτο της Καθαρής Ενέργειας περιέχει κάποια ασαφή σημεία και εγείρει ερωτήματα, τα οποία αναδεικνύονται στις αναλύσεις ευρωπαϊκών οργάνων και φορέων, αποτελώντας σταδιακά αντικείμενο συζήτησης.   Ενδεικτικά: 

1. Αναφορικά με την αδειοδότηση, καταρχάς δεν τίθεται χρονική προθεσμία για την γνωστοποίηση της παραλαβής του φακέλου της αίτησης από την αρμόδια υπηρεσία (single contact point), αν και το σημείο αυτό είναι κρίσιμο στην όλη διαδικασία. Επιπλέον, τίθεται μια σειρά ερωτημάτων, όπως: Πoια μέτρα λαμβάνουν τα κράτη μέλη ώστε να αντιμετωπιστούν οι καθυστερήσεις από δικαστικές προσφυγές στη συνέχεια; Είναι το 1 έτος επαρκές για το repowering, δεδομένων των νέων τεχνολογικών δεδομένων και πιθανόν της διαχείρισης των τοπικών αντιδράσεων που ενδέχεται να προκληθούν (π.χ. από τις μεγαλύτερες διαστάσεις νέων ανεμογεννητριών); Είναι επαρκής η στελέχωση των Διαχειριστών Δικτύου για την ανταπόκρισή τους εντός 1 μήνα σε κάποιες κατηγορίες συνδέσεων; Είναι σαφή τα κριτήρια για την απόρριψη αιτημάτων σύνδεσης από τους Διαχειριστές;

2. Δεν προσδιορίζονται όρια για τις μικρές εγκαταστάσεις (που εξαιρούνται από κάποιες υποχρεώσεις), ενώ τα υφιστάμενα όρια που περιέχονται στις Κατευθυντήριες Γραμμές για τις Κρατικές Ενισχύσεις (EEAG) έχουν υπολογιστεί πριν το 2014 και είναι πιθανόν να αναθεωρηθούν εντός του 2020.

3. Καθώς οι στόχοι των ΕΣΕΚ δεν είναι δεσμευτικοί σε εθνικό επίπεδο, αλλά από κοινού σε ευρωπαϊκό επίπεδο, δεν είναι απολύτως σαφές το επενδυτικό πλαίσιο ούτε και το εύρος των αλλαγών που μπορεί να προκύψουν από τις αξιολογήσεις και αναθεωρήσεις των εθνικών σχεδίων.

4. Αν και εισάγεται η υποχρέωση των Διαχειριστών να διασφαλίζουν την επαρκή ευελιξία των Δικτύων, δεν είναι σαφές με ποιους μηχανισμούς, κριτήρια, κίνητρα ή κυρώσεις, θα επιτυγχάνεται το θεμιτό αποτέλεσμα.

5. Θα εκδώσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κριτήρια για τον προσδιορισμό της επαρκούς ρευστότητας των αγορών, η μη επίτευξη των οποίων θα αποτελούσε βάση για κάποιες παρεκκλίσεις;

6. Ποια είναι η φύση της οικονομοτεχνικής και νομικής ανάλυσης καθώς και η διαδικασία που ακολουθείται, προκειμένου να τεκμηριωθούν και εγκριθούν παρεκκλίσεις, όπως από τις τεχνολογικά ουδέτερες δημοπρασίες, ή εξαιρέσεις κάποιων τεχνολογιών από διαγωνισμούς; 

7. Ποιους μηχανισμούς κινήτρων θα μπορούν να εφαρμόζουν τα κράτη μέλη για την άρση προτεραιότητας σε υφιστάμενες ΑΠΕ, εφόσον οι παραγωγοί το επιθυμούν, ώστε να αυξηθεί η ρευστότητα των αγορών κοντά στον πραγματικό χρόνο; 

8. Για τις ενεργειακές κοινότητες, ποιο είναι το αρμόδιο όργανο που θα εποπτεύει ζητήματα εφαρμογής, όπως ότι τα οφέλη είναι κατά βάση μη κερδοσκοπικά;

Αντιφάσεις

Αν και οι επενδύσεις σε ΑΠΕ παγκοσμίως έχουν υπερβεί τα 2.35 τρις € την τελευταία δεκαετία, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του ΟΗΕ, το μερίδιο της παραγωγής από ΑΠΕ παραμένει στο 12.9% διεθνώς, ενώ παράλληλα, διαπιστώνονται ισχυρές αντιφάσεις. Είναι ενδεικτικό ότι η νέα ισχύς μονάδων άνθρακα (529 GW) που προστέθηκε στο παραπάνω διάστημα άγγιξε τα 529 GW, υπερβαίνοντας την νέα ισχύ των αιολικών (487 GW) αλλά και των μονάδων φυσικού αερίου (438 GW). Επιπλέον, το 2018 σημειώθηκε ανησυχητική αύξηση των εκπομπών από τον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής. 

Οι διαπιστώσεις αυτές υπογραμμίζουν την ανάγκη για πιο εναρμονισμένες και φιλόδοξες πολιτικές, με ταχύτερους ρυθμούς υλοποίησης, συντονισμό όλων των εμπλεκόμενων φορέων, πληρέστερη ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών. Η φράση του Winston Churchill “ If you don’t take change by hand, it will take you by the throat”, περιγράφει ενδεχομένως με ακρίβεια τις μεταβολές που επιφέρει η κλιματική αλλαγή και τις επιπτώσεις, αν δεν εφαρμοστούν οι αναγκαίες δράσεις. 

Στα συνοδευτικά αρχεία μπορείτε να βρείτε το αρχείο της παρουσίασης.